| C |
woorden worden soms ook met een K. geschreven |
|
|
| C |
afk. 100 |
| c |
afk. compte, rekening |
| c |
afk. canonicus, kanunnik |
| c |
afk. Cité le, de stad |
| C of c, |
afk. centime, 1/100 |
| c.a. |
afk. Cum annexis, met dat gene wat er aan vastgeknoopt is, wat er bij behoord |
| c.c. |
afk. compte courante, rekening courant |
| c.o. |
afk. compte ouvert, geopende rekening |
| c.s. |
afk. Cum sociis, met zijn medestander |
| c.s. |
afk. cum suis, met de zijne |
| ca |
kade, ook een kraai |
| ca. |
afk. ongeveer, circa |
| caban |
korte wollen jas |
| cabaret |
meubeltje met likeurstel spijshuis, eethuis |
| cabarettier |
herbergier, restaurateur, café baas |
| cabeliau |
kabeljauw |
| cabinet |
geheimschat, juweelkamer |
| caboche |
kopspijker |
| cabuiskool |
kropkool |
| cabuus |
kombuis, voorraadkamer |
| cacedone |
topaas |
| cacelanus |
kapelaan |
| cachereau |
waarschijnlijk een huishoudboek dat men achter slot en grendel bewaarde |
| cachet |
stempel, zegelstempel, lakstempel, ook gage, honorarium, zegel(afdruk), zegelmerk, lakzegel |
| cachet de cire, |
lakzegel |
| cachetteren |
zegelen |
| cachexia |
groene ziekte, tering, tuberculose |
| cachot |
(donkere) gevangeniscel |
| cachtel |
jong veulen |
| cacubarius |
kachelmaker, oventegelzetter |
| cadas |
afval |
| cadastral |
kadastraal |
| cadastraux |
kadastraal |
| cadaver |
lijk |
| cadavéreux |
lijkachtig |
| cadavre |
kadaver, (dood) lichaam, lijk, dode |
| caddewadden |
slecht soort leer, niet te gebruiken voor schoenen |
| cadentie |
neergang, ondergang, toeval |
| cadere ab |
kwijtraken |
| cadet |
jongste kind, benjamin, ook jongeman die opgeleid wordt tot officier |
| cadette |
zie cadet |
| cadijc |
smalle dijk |
| caduc |
neervallig, vergankelijk, bouwvallig, vervallen |
| caduceator |
onderhandelaar, bruggen en wegenbouwer, wegenmaker, stratenmaker |
| caecelator ferarius |
stempelmaker, ijzersnijder, |
| caecelator monetarium |
muntstempelmaker |
| caecelator typorum |
lettersnijder |
| caech |
buitendijks land |
| caecharinc |
gekaakte haring (ingewanden etc. ontdane en daarna gezouten haring) |
| caeckel |
kachel, fornuis |
| caecus |
blind |
| caef |
schoorsteen |
| caefbalck |
draagbalk voor de schoorsteenmantel |
| caefcleet |
rokje aan onderzijde schoorsteen draagbalk |
| caek |
schand, schandpaal |
| caelator |
graveur |
| caelebs |
vrijgezel, ongehuwd, van de ongehuwde man |
| caelibatus |
ongehuwde staat |
| caelibis |
zie caelebs |
| caelum abiit |
zie ecaelum abut |
| caelum abut, |
is naar de hemel gegaan |
| caementarius |
metselaar |
| caer |
fuik, maar ook een kam om wol te hekelen |
| caerdege |
kaardster, maakt de wol, katoen etc. gereed om te spinnen |
| caesbanc |
bank op de markt om kaas te verkopen |
| caeshuus |
kaaspakhuis |
| caestcker |
arbeider op de kade |
| caesticker |
ka-steker, die op de kade hand- en spandiensten verleend- |
| cafcoen |
schoorsteen, schouw |
| cafcoene |
stookplaats, schouw |
| cafcoengelt |
schoorsteenbelasting |
| caffa |
zeer dunne zijdestof, fluweel |
| caffamacher |
fluweelwever |
| caffoor |
fornuis |
| cage à poules |
kippenmand |
| caillé, caillebotte |
bij kaasbereiding de wrongel |
| caillebotte |
zie caillé |
| cake |
deel van het hoofd, ook schandpaal |
| caken |
op een kaak of schandpaal te kijk zitten |
| calabas |
gevangenis |
| calaber |
kleed met korte mouwen |
| calaenge |
aanroepen |
| calaingnie |
aanspraak op iets, eis, vordering op iets |
| calamus |
fout |
| calander |
leeuwerik |
| calange |
aanspraak, eis |
| calant |
koopvrund ?, klant |
| calcariator |
sporenmaker |
| calcarius |
spijkersmid, nagelsmid, vermoedelijk smeder van (zware) nagels, ook kalkmaker, |
| calcearius |
zie calciarius |
| calciarius, |
schoenmaker |
| calciferrator |
hoefsmid |
| calcoen |
paardenhoef, ook ijzeren haak |
| calculatie |
Berekening, |
| calculus |
legpenning, rekenpenning |
| caldatorium |
stookplaats (in klooster) |
| calendae |
de eerste dag van de maand (op de oud Romeinse kalender) |
calendier
|
een korte aanwijzing tot wat artikelen van de gemaakte schriftuur van de overlegde stukken |
| calendis |
op de eerste dag van de maand (op de oud Romeinse kalender) |
| calendrier |
almanak, dagrol, maandwijzer. Ook welke artikelen van de opgemaakte stukken overlegd dienen te worden |
| calenge(e)ren |
beklagen, optuigen, betichten |
| calengier |
opeisen, vernaderaar ?, verklaging (aanklacht) |
| calengieren |
verbaliseren, in beslag nemen, arresteren, ook verkondigen |
| caletum |
Calais |
| calfateren |
lappen, knutselen |
| caliant |
keisteen |
| calibrier |
militair uitgerust met een handvuurwapen |
| calice |
miskelk |
| calicot |
ongebleekt katoen |
| calida febri |
door een warme koorts |
| calidus |
warm |
| califex |
kelkenmaker, kannengieter, ook gezien voor schoenmaker |
| caligarius |
soldatenknecht, kousenmaker |
| caligator (-is) |
laarzen -, schoen – broekenmaker |
| calijt |
praalbed |
| calle |
afvoer voor water |
| calliditeit |
doortraptheid, loosheid (slimheid) |
| callifex |
laarzenfabrikant |
| calmijn |
zinkspaath. Zikoon, galmei |
| calomniateur, calomniatrice |
lasteraar, ster, kwaadspreken |
| calomniëren |
belasteren |
| calopedarius |
houten -schoenmaker |
| calsieder |
stratenmaker |
| calum(p)niare |
gerechtelijk protest aantekenen tegen.... |
| calumnia |
laster, kwellerij |
| calumnie |
laster, lastring, schandvlek |
| calumniëren |
lasteren, faamroven |
| calumpnia |
als boven |
| calumpnieux |
wettelijke valse zaak te intenderen (beogen) of voorstellen |
| calvarius |
nagelsmid |
| camard (la) |
magere Hein |
| cambiator |
wisselaar |
| cambium |
wissel, wisseling, ruiling |
| cambrousse |
platteland |
| cambuse |
voorraadkamer, ook hok, kot, hol, krot |
| cambusier |
bottelier, hofmeester, proviandmeester |
| cambuys coolen |
kropkool |
| cameelier |
kamenier |
camer (der scepenen)
|
een vertrek bij de schepenbank, waarin schepenen zich terugtrokken om zich over het te vellen vonnis te beraden en er over te besluiten ("sliten"); de plaats derhalve waar (in tegenoverstelling van de schepenbank) de buitengerechtelijke handelingen der schepenen werden verricht |
| camera imperialis |
rijks kamergericht |
| camériste |
kamermeisje |
| camerlincgelt |
hetgeen de nieuwe leenhouder of leenvolger de heer verschuldigd was, wanneer een leen door overeenkomst (wandelcoop) of door overlijden (sterfcoop) in andere handen overging |
| camervoocht |
voogd van wezen, door de schepenen aangesteld |
| camion |
kar, (slepers)wagen |
| camisole |
borstrok, nachtjakje, vestje |
| cammeraat |
spitsbroer, makker |
| camp |
stuk grond |
| campanarius |
klokkenluider, koster |
| campanile |
vrijstaande klokkentoren |
| campareren |
verschijnen |
| camparitie |
het verschijnen in rechte, ook gezien vergelijk |
| campen |
akkers |
| campi custos |
veldwachter |
| Campi pars |
cijns betaald met veldvruchten |
| Campi(s) |
(te) Kampen |
| camporum |
veldwachter |
| Campoveria |
Veere |
| campsor |
wisselaar |
| campus |
kamp, omheind veld of land |
| camuus |
grappenmaker |
| canaal |
waterloop, een goot |
| canaalje |
gespuis, het grauw (gepeupel) |
| canant |
edelsteen, ook granaatsteen |
| cancelier |
opperschrijver, verzoekmeester |
| cancellare |
doorhalen |
| cancellarius |
kanselier |
| cancellatum candeeldach |
de dag die volgt op die, waarop men een trouwfeest of huwelijksmaal heeft gegeven |
| cancelleren |
uitschrappen, doordoen, te niet doen, doorhalen, doorschrappen |
| cancellery |
stadsboukkamer?, briefkamer |
| candelarum artifex |
kaarsenmaker, kaarsengieter |
| candidarius |
bleker |
| canefas |
grof linnen uit hennep vezels |
| canefassier |
wever en / of verkoper van zeildoekweefsels |
| canevas |
grof linnen uit hennep vezels |
| caniparius |
kelner |
| canite tuba |
4e advent |
| canner |
de pijp uitgaan, doodgaan |
| canon |
verzameling geschriften die tot de bijbel worden gerekend, een regel, richtsnoer, regelmaat |
| canonicus |
kanunnik, wereldlijk, legaal |
| canoniseren |
inwijden, heiligen |
| cantafusor |
kannengieter |
| cantate |
4e zondag na Pasen |
| cantatum |
gezongen |
| canteel |
uitgetand deel van een verdedigings- muur, toren, bolwerk |
| cantert |
komijnenkaas, ook kanterkaas |
| canton |
kanton, deel van een provincie |
| cantonnement |
inkwartiering |
| cantonnier, |
wegwerker, |
| cantonnière |
zie cantonnier |
| cantoor |
gesloten kast voor het opbergen van papieren en waardebrieven etc. |
| cantor,( -is) |
zanger, voorzanger |
| cantrifex |
tinnegieter |
| cantrifusor |
zie cantrifex |
| cantsler |
kanselier |
| canzonen |
gedichten in liedvorm |
| capabel |
vatbaar, ontvangbaar, bevattelijk, bekwaam om iets uit te voeren |
| capeline |
breedgerande dameshoed |
| capellani |
kapelaan(s), hulpgeestelijke (n) |
| capellanus, |
zie capellani |
| capellonen |
zie capellani |
| capentier |
zie carpentarius |
| capillamentarius |
pruikenmaker |
| capita |
hoofdstuk, hoofd |
| capitaal |
hoofdsom, hoofdschuld, ook daar lijf en goed aan hangt |
| capitael |
waar rente aan vast zit |
| capitagium |
hoofdelijke belasting, hoofdcijns |
| capitaneus |
kapitein |
| capitaneus equestris |
ritmeester |
| capittel |
zie capitulum |
| capittel |
hoofdstuk, een godshuis |
| capitulatie |
verdragstuk, hoofdstuk deling? |
| capituleren |
in hoofdstukken verdelen |
| capitulum, |
college van geestelijken (kanunniken) dat gezamenlijk de zielzorg in een parochie uitoefent,
ook hoofdstuk van een reglement |
| capne |
afk. capiteine, kapitein |
| capoen |
zie capoes, gesneden haan, ook arme stakker |
| capoes |
muts, hoofddeksel |
| caponator |
herbergier |
| caporal, |
korporaal |
| caporaux |
zie caporal |
| capote |
mantel met capuchon |
| cappecay |
officier |
| capproen |
hoofddeksel voor een man of vrouw, ook een monnikskap en mantel met kap |
| caprice |
grillen |
| capricieux |
hoofdig, grillig |
| capsarius |
puttenmaker |
| capt |
afk. capitaine, kapitein |
| capteren |
iemand ergens in behalen, begrijpen, verkeerdelijk opnemen |
| captie |
bedrog, vangen met woorden, begrip |
| captieux |
bedrieglijk, begrijpelijk |
| captiff |
gevangen |
| caput |
hoofdstuk |
| caput adventus |
begin van de advent |
| caput jejunii |
begin van de vasten, Aswoensdag |
| car.gld |
caroli gulden |
| carbonarius |
mijnwerker, steenkoolhouwer, kolenbrander |
| carbonkel |
rode robijn ook rode puist |
| Carcan (-um ) |
halsijzer voor misdadiger |
| carcant |
collier van goud |
| carcer |
kerker, kerkerkot, gevangenenhuis, |
| carceren |
gevangen zetten, kerkeren (in een kerker opsluiten) |
| cardé |
kaardgaren, kaardwollen |
| cardewaegen, |
kruiwagen |
| cardewanier |
leerbewerker |
| cardoes |
gedraaide houten huls voor opslaan van kruid, ook van leer gezien |
| care |
kar met twee wielen |
| careel |
gebakken steen |
| carêmede |
vasten (tijd) |
| carere, |
missen |
| caretarius |
voerman |
| cargier |
inner van belasting op meel |
| carillonneur |
beiaardier |
| carinne |
vriendin ?. |
| caritas dei |
zaterdag na Pinksteren |
| carme |
karmeliet, karmelieter monnik |
| carmel |
karmelietenklooster |
| carmin |
karmijn (rood) |
| carminarius |
kamerheer, thesaurier, financiënbeheerder |
| carmosijnen bratten |
karmozijnkleurige kousen |
| carnarius |
slager |
| carne |
rotwijf, kutwijf |
| carnier |
scharnier |
| carnifex |
beul, scherprechter, vilder, slager, vleeshouwer |
| carnificis |
van de beul, van de scherprechter, -vilder, -slager, -vleeshouwer |
| carnisprivium |
vasten avond, ook de vastentijd |
| carnisprivium clerico |
7e zondag voor Pasen |
| carnisprivium vetus |
6e zondag voor Pasen |
| caroli-guldens, |
goudstuk met de beeltenis van Karel de V. vanaf 1521 betaalmiddel,later ook in zilver uitgevoerd, 20 stuiver = 1 carolis gulden |
| Caroloregium |
Charleroi |
| carolusguldens |
zie caroliguldens |
| carpentarius |
timmerman, wagenmaker |
| carpiteel |
vloerkleed |
| carreën |
vierkante vestingtoren |
| carriole |
(lichte) boerenwagen |
| carruca |
kar, wagen |
| carrucarius |
karrentrekker, voerman |
| carta |
oorkonde |
| carta de hidalgia |
adelbrief |
| cartularium |
register van akten |
| carui ll |
zie carere |
| carveel |
vissersschip |
| Carvo |
Grave |
| cas |
geval |
| cas subject |
t geval waar geschil om is |
| cas van (in) |
in geval van |
| casa |
huis |
| Casandria |
Cadzand |
| casels |
kazuifels, priestergewaad |
| caseneer |
kaasboer |
| caser |
uithuwelijken, trouwen |
| casier |
kaasmaker |
| casjanten |
glasgordijnen ? |
| casken |
kastje |
| casque |
helm |
| cassatie |
afschaffing, kwijtschelding |
| casselrie |
ambt, waardigheid of leen van de kastelein, kasteleinsvrouw |
| cassenaer |
bedelaar, bedelmonnik |
| casseren |
afschaffen, te niet doen, uitdoen, uitmaken |
| castangeboom |
kastanjeboom |
| castelain |
uitbater van andermans hofstede |
| castelein |
kastelein, slotvoogd, burgvoogd, burggraaf |
| casteleine |
kasteleines, vrouw van een kastelein |
| casteleinige |
zie casteleine |
| castelet |
klein kasteel of fort |
| castellanus |
kastelein die een kasteel beheert voor een eigenaar |
| castigare |
tuchtigen, corrigeren |
| castigatie |
tuchtiging |
| castigeren |
tuchtigen , kastijden |
| castiïnge |
berisping |
| castratie |
lubbing ( ontmannen) |
| castrator |
vee besnijder, castreerder, |
| castrensis |
kasteelheer |
| castreren |
lubben, afsnijden, uittrekken |
| castroen |
gesneden ram |
| casu necessitas |
in het noodzakelijke geval, een noodzakelijk geval |
| casu quo |
in welk geval |
| casualia |
kerkelijk gebeuren |
| casueel |
by geval, toevallig, gevallig ? |
| casute |
loods, opslagruimte |
| cataracta Gandavensis |
Sas van Gent |
| catarrhus |
zinking ,
ook gezien neusverkoudheid, darmontsteking |
| cataste |
folterwerktuig |
| catechismus |
overzicht van de christelijke leer in vragen en antwoorden |
| cathaloge |
naamtafel, naamceel |
| cathedra |
stoel, gestoelte |
| catheijl |
roerend-goed |
| catholicus |
katholiek |
| catholijk |
rechtzinnig |
| catoenen dassies |
katoenen das |
| catologus confimatorum |
naamlijst van de gevormden |
| catopticus |
spiegelmaker |
| cattijf |
rampzalig |
| Cattorum Vicus |
Katwijk |
| cauchier |
stratenmaker |
| caucidicus |
advocaat |
| caue. |
afk. cause, (rechts)zaak |
| caulcer |
breeuwer, werkman die de naden in een scheepshuid dichtmaakt met pek en touw. |
| cauon. |
afk, caution, borg(tocht), waarborg(som), garantie, |
| caupo |
waard, herbergier, brouwmeester |
| caupona |
herberg, kroeg, drinkhuis |
| causa |
oorzaak, reden, bewijs |
| causa civilis |
burgerlijke rechtszaak |
| causa mortis |
doodsoorzaak |
| causa uxoris |
uithoofde van het huwelijk |
| causelaken |
zie couchelaken |
| causeren |
voortbrengen |
| causeren |
veroorzaken, beschuldigen |
| causidicus |
advocaat |
| cautele |
voorzichtigheid, voorbedachtheid |
| cauteleus |
voorzien |
| cauter |
zie couter |
| cautère |
brandijzer |
| cautie |
borgstelling, borgtocht |
| Cautie |
borgtocht onderpand, zekerheid |
| cautie de judicio sisti |
borg om 't allen tijden in recht te verschijnen |
| cautie judicatum solvi |
borg om 't gewijsde te voldoen |
| cautie juratoir |
borgtocht, de belofte bij eed van het gewijsde te voldoen, en zijn persoon, of goederen niet te versteken, of te vervreemden |
| cautie pro litium expensis |
waarborg voor de kosten van het proces |
| cautio |
borgtocht, waarborgsom |
| cautio damni insectie |
verzekering van van geen schade aan te doen |
| cautio de demoliendo |
verzekering van een timmerwerk te leveren |
| cautio de dolo |
verzekering van niet ter kwader trouw te handelen |
| cautio de non offendendo |
verzekering van de gedreigde niet te beschadigen |
| cautio desensum iri |
verzekering van verantwoording te doen |
| cautio legatorum |
verzekering van betaling van het gemaakte |
| cautio rem ratam haberi |
verzekering van gestand doen |
| cautio rem salvam fore pupillo |
verzekering dat een voogd zijn wezen onbeschadigd (beschermen) houden |
| cautio restituendo |
verzekering van weer te leveren |
| cautio sufficiens |
genoegzame verzekering |
| caution |
zie cautie |
| cautionaris |
borg, borgsteller |
| cautsiede |
kassei |
| cauwetster |
kwaadspreekster |
| cavalje |
bouwvallig huis |
| caveau |
grafkelder |
| cavelbrief |
akte van boedelscheiding |
| caveldijck |
deling- of afscheidingdijk |
| cavelinge |
begrooting, taxatie |
| caven. |
begroten |
| cavere |
behoedzaam, voorzichtig zijn |
| cavere de rato |
borgstellen voor een medestanders aandeel bij een veroordeling |
| caveren |
een borgsom storten, borgstelling, wachten, verhoeden, borg blijven, zeker doen, verborgen |
caveren de rato
|
borg blijven voor een ander die principaal schuldenaar is, zo lang tot dat hij de borg zelf aanneemt en van waarden houd 't gene de borg heeft gedaan, of anders blijft de borg als principaal verbonden |
| caverende |
zorgen voor |
| cavillatie |
kaklerije (opschepperij)?, knibbeling, haarkloverij |
| cavilleren |
strijden |
| cavinge |
zie; cavelinge |
| cede(e)ren |
cederen, overgeven, afstand doen, wijken |
| cedele |
akte, schriftelijke verklaring |
| cedere |
overdragen |
| çedille |
overgeven van goederen, afstand |
| çedio bonorum |
boedelafstand |
| çedionant |
die al zijn goed aan zijn crediteuren overgeeft |
| çedionaris |
zie çedionant |
| cedul |
rekening, recept |
cedulen deen uten anderen ghesneden
|
een akte, in duplo op één vel papier geschreven, waartussen met grote letters een woord (gewoonlijk het woord "cyrographum", van daar de naam) geplaatst wordt: het papier wordt daarna bij het woord doorgesneden en iedere partij krijgt een exemplaar der akte; bij verschil over de echtheid van het afschrift moeten dan de beide stukken aan elkander gepast worden en de doorgesneden letters van het woord cyrographum een geheel vormen |
| cedulle |
schuldbrief, handschrift |
| ceedule |
akte, schuldbekentenis |
| ceel |
rekening |
| ceêlmaker |
samensteller ceêllijst en aanzegger bij sterfgevallen, ceêllijst van te waarschuwen personen |
| ceindre |
omgorden, omwikkelen |
| cekreet |
w.c. hokje |
| celebrare |
vieren |
| célébration d'un mariage |
huwelijksinzegening |
| celebratus |
gevierd |
| celebravi |
ik heb gevierd |
| celebre(e)ren |
vieren, gedachtenis ergens van houden |
| celebreeren |
akte verlijden bij de notaris, bekend maken, dienen, eren |
| celebs, coelebs |
ongehuwd |
| celeriteit |
haastigheid, snelheid |
| cellarium |
kelder |
| cellarius |
kelder -of keukenmeester |
| celle |
kamer(tje) van een kloosterling(e) |
| celle |
kloosterkamertje |
| cementarius |
metselaar |
| cemeteric |
op het kerkhof |
| cena domini |
donderdag voor Pasen, laatste avondmaal |
| cénacle |
avondmaalszaal |
| cenakel |
zie cenacle |
| cenbum |
Gennep |
| cendre |
stoffelijk overschot |
| cène |
laatste Avondmaal |
| cenmbeel |
een slachting aanrichten |
| cenobiet |
Kloosterbroeder in een leefgemeenschap van een orde |
| cenotaaf |
monument, graftombe zonder lijk omdat het nooit terug gevonden is,
gedenkteken voor onbekende soldaat. |
| cens |
schatting |
| censeur, censo |
censuurambtenaar |
| censo |
zie censeur |
| censor |
keurmeester, ook tuchtmeester |
| censuarius |
erfpachter |
| censurabel |
belastingplichtig |
| censure |
bestraffing, toets |
| censure(e)ren |
bestraffen, toetsen |
| census |
belasting, rente, cijns, cijnsrecht |
| census hereditatius |
erfpacht |
| census inclusus est |
de cijns is inbegrepen |
| census vicinorum |
gebuurcijns |
| centarius |
honderdjarige |
| centaurée bleuet |
korenbloem |
| centenaar |
gewicht,1 centenaar = 100 pond, ca 49,5 kg, na 2020 de niet officiële naam voor 100 kg |
| centenaire |
honderdjarig |
| centenarius |
honderdjarige |
| centener |
honderd pond |
| centesimus |
honderdste |
| centisimo |
op zijn honderdste, in het honderdste jaar |
| centum |
honderd |
| centuria |
compagnie |
| centurio |
ritmeester, kapitein, bevelhebber over honderd man |
| centurio equestris |
ritmeester, cavaleriekaptein |
| cep |
ploegboom |
| céramiste |
pottenbakker |
| cerarius |
fabrikant van was |
| cerchers |
tolbeambten, douaniers |
| cercueil |
doodkist, ook fig. lijkkist |
| cerdo(-nis) |
schoenmaker, leerlooier, handwerksman |
| cereficarius |
waskaarsenmaker |
| cerevisiarius |
brouwer, bierschenker |
| cerne(e)ren |
zien, onderscheiden, ziften, insluiten, omsingelen |
| certe partye |
een contract van bevrachting |
| certe(e)ren |
wedstrijden, wedden |
| certera desunt |
de rest ontbreekt |
| certificat de bonne vie et certificatie |
verzekerd |
| certificatie |
verklaarbrief, verzekering, getuigenis |
| certifice(e)ren |
getuige in rechte, voor de waarheid verklaren |
| certifieren |
verzekeren |
| certijn |
betrouwbaar |
| certroyer |
kartuizermonnik, lid van de orde van St. Bruno |
| certus |
zeker |
| cervillarius |
helmmaker, helmsmid |
| ces |
failliet verklaren |
| cesse(e)ren |
staken, ophouden, eindigen |
| cessi(e) |
wijken, overdragen |
| cession bonorum |
afstand doen van goederen, brieven om boedelafstand te mogen doen |
| cessionaris |
verkrijger van de rechten |
| cessum |
wijken, overdragen |
| cetera |
de rest, de overige dingen |
| cetere |
schurft |
| ceterus |
andere, overig |
| ceulse croegen, |
keulse kruiken |
| ceurnoten |
schepenen of dorpsfunctionarissen in Oost-Nederland |
| cg. |
afk. cousin germain, volle neef |
| chaerotjen |
zalfdoosje |
| chaînette |
kettinkje |
| chais |
rijtuig |
| chaise |
koets, sjees |
| chal. |
afk. cheval, paard |
| chalcographus |
graveur, plaatsnijder |
| chambre ardante |
rouwkamer, kamer waarin een door brandende waskaarsen omringde lijkkist staat |
| chameau |
rotwijf, klerewijf, kreng |
| chammerande |
lijstwerk, schilderijlijst |
| champ |
veld, weide, akker, terrein, gebied |
| champ de foire |
kermis, marktplein |
| change |
verwisseling, ruiling |
| changeerder |
toneelknecht, decorwisselaar in het theater |
| changeeren |
wisselen, verruilen |
| chanoine |
kanunnik |
| chap. |
afk. chapitre, hoofdstuk, (dom)kapittel |
| chapelain |
(huis)kapelaan |
| chapelier |
hoedenmaker, maakster |
| chapelière |
zie chapelier |
| chapelle |
kapel, ook geestelijken van een kapel, kerkkoor |
| chapelle ardante |
de door talrijke brandende kaarsen met vurige gloed verlichte kapel, waar het lichaam van de overledene opgebaard is, rouwkapel |
| chapitre |
kapittel, college van geestelijken dat gezamenlijk de zielzorg in een parochie uitoefent, hoofdstuk van een reglement |
| char funèbre |
lijkkoets |
| char. |
afk. charretier, voerman |
| character |
merkteken, kenteken van een gezant |
| charbonneux |
miltvuur |
| chargeeren |
aanvallen, belasten |
| chargement |
verandering |
| Chargeren |
belasten, opdragen |
| chargie |
aanval, last ambt |
| charitaatmeester |
armmeester, aalmoezenier |
| charletan |
kwakzalver, beunhaas |
| charmeeren |
betoveren, verlokken |
| charpentier |
timmerman |
| charretier |
voerman |
| charron |
wagenmaker |
| charta |
papier, blad perkament dat ter bekrachtiging is voorzien van een zegel |
| chartabel |
meedogend, goedgevend |
| chartarius |
papiermaker |
| charter |
oorkonde |
| chartermeester |
archivaris van de oorkonden die in de charterkamer waren opgeslagen |
| chartre |
elk officieel stuk, verklaring, belofte, oorkonde etc. |
| chartre |
elk officieelstuk, verklaring, overeenkomst bevattend |
| châsse |
(reliek)schrijn, relikwieënkastje |
| chatelaine |
ketting, lint of band door vrouwen om het lichaam gedragen, en waaraan sleutels e.d. gehangen werden.
zo genoemd omdat burchtvrouwen veelal een dergelijk apparaat plachten te dragen |
| chatellenie |
zie castelrie |
| Chattorum Vicus |
Katwijk |
| chaufour |
kalkoven |
| chcun. |
afk. chacun, ieder, elk |
| chelista |
vioolspeler |
| chemineye |
schoorsteen |
| chercer |
inner van belasting op meel |
| chercher |
zie cerchers |
| chieren |
schatten |
| chiering |
verkoop bij opbod aan de meest biedend |
| chierland |
ambtenaar belast met de waardebepaling van het land |
| chiffres romains |
Romeinse cijfers |
| chijn, |
belasting, schatting, pacht, rente |
| chijns |
zie chijn |
| chijnsboec |
boek waarin alle pachten, renten en belastingen zijn opgetekend |
| chijnsgoet |
belastingplichtige goederen |
| Chilonium |
Kiel (D) |
| chimaera |
heraldiekteken, heeft gezicht, en borsten van een vrouw, voor- en achterpoten van een leeuw, lichaam van een geit en staart van een slang |
| chimere |
verdichtsel, leugen, verzinsel, mythe |
| chirhographum |
een handschrift |
| chirographe |
een met zijn handschrift ondertekende oorkonde, meestal 2x geschreven voorzien van een tussenruimte, waar het woord chirographe is vermeld, beide partijen kregen een deel van de doorgesneden oorkonde. |
| chiromatie |
hand -leeskunde |
| chirothecarius, |
handschoenmaker |
| chirurgien |
dokter, wonden hersteller |
| chirurgijn |
zie chirurgien |
| chirurgus |
zie chirurgien |
| chn. |
afk. charron, wagenmaker |
| choefoer |
komfoor |
| choor |
koorgedeelte in kerk |
| choralis |
koorknaap |
| choren |
koren |
| chorograaf |
kaarten tekenaar, cartograaf |
| christ |
Christusbeeld |
| christiane |
op christelijke wijze |
| christianus |
christelijk |
| chronike |
een boer van tijde? |
| chronologie |
tijdrekening |
| churz |
keurvorst |
| chymiather |
alchimist |
| chyrotecarius |
zie chirothecarius |
| ciborie |
heraldiekteken, miskelk |
| cicaneur |
warevogel, krakeler, schrobber, haarklover, muggenzifter |
| cig. |
afk. cousin issu de germain, |
| cijns |
belasting, schatting, rente |
| cijnsbeurder |
die recht heeft op de betaling van de cijns (belasting) |
| cijnsboer |
landzaat, pachter die pacht verschuldigd is aan de eigenaar |
| cijnsdach |
betaaldag |
| cijnser |
belastingplichtige |
| cijnsgoed |
goederen of diensten waarvoor belasting betaald moest worden |
| cijnsmeester |
ontvanger van de belastingen |
| cijnsrente |
erfpacht |
| cimetière |
begraafplaats, kerkhof |
| cimiterium |
zie cimetière |
| cinerum |
Aswoensdag |
| cingele |
buitenst muur van een gebied, slot, kasteel, ook buikriem van een paard |
| cingler |
striemen, geselen, slaan |
| cingularius |
riemenmaker |
| cinopel, |
heraldiekkleur, vermiljoen |
| cinoper |
zie cinopel |
| cinq |
vijf(de) |
| cinqte |
afk. cinquante, vijftig(ste) |
| cinquante |
vijftig(ste) |
| cintré |
gebogen, gewelfd |
| cinxavont |
dag voor Pinksteren |
| cipier |
gevangenenhoeder (gevangenisbewaarder), stokbewaarder (gevangenisbewaarder), stokwachter |
| circa |
ongeveer, omstreeks |
| circa ……. vespertinan |
omstreeks ……..uur in de avond |
| circa cingquam matutinam |
omstreeks vijf uur in de nacht |
| circa decimam antemeridianam |
tien uur 's ochtends |
| circa decimam matutinam |
omstreeks 10 uur in de morgen |
| circa duodecimam diurnam |
omstreeks 12 uur in de middag |
| circa duodecimam nocturnam |
omstreeks middernacht |
| circa meridiem |
omstreeks 12 uur 's middags |
| circa vesperam |
omstreeks de avond |
| circiter |
zie circa |
| circoncire |
besnijden |
| circonscrire |
afbakenen |
| circonscrire une propriété |
afgebakend eigendom |
| circulator |
landloper, ook venter, marskramer |
| circumcerentie |
circuit, ommegang, omtrek, omloop |
| circumcisie |
besnijding |
| Circumcisio |
Besnijdenis (1 januari) |
| Circumcisio Domini |
Besnijdenis des Heren (6 januari) |
| Circumdederunt |
9e zondag voor Pasen |
| circumduce(e)ren |
misleiden, bedriegen |
| circumlocutie |
een breedsprakige, een bewimpelde spraak, omspraak, omschrijving in woorden |
| circumspect |
voorzichtig, omziende |
| circumspiciëre |
heromzien |
| circumstantie |
omstandigheid, gelegenheid van de zaak, omstandigheden |
| circumveniëren |
bedriegen, misleiden, verstrikken |
| circumventie |
bedrog, verstrikking |
| cire |
(zegel)lak |
| cire à cacheter |
zie cire |
| cirea |
ongeveer, omstreeks |
| ciseleur, |
ciseleur, ciseleerder, graveur |
| cistarius |
kistenmaker |
| cisterne |
waterput, regen opvang put |
| Citadin(e) |
stedeling(e) |
| citatie |
oproeping, daging, dagvaarding |
| citatie edictaal |
oproeping, daging bij edict |
| citatie personel |
oproeping (daging) in persoon |
| citatie reëel |
daging bij aantasting |
| citatie verbaal |
oproeping bij monde, mondelinge oproeping |
| citation |
Zie citatie |
| cité |
afgesloten stadsdeel |
| citeren |
voor de wet dagen, dagvaarden, in rechten betrekken, dagen, aanhalen |
| citerne |
regenwaterput, regenwaterton |
| cito |
snel, spoedig |
| citoyen, |
burger |
| citoyenne |
zie citoyen |
| citrulle |
watermeloen |
| civetkattenhouder |
fokt civetkatten om de sterke geurstoffen die zij afscheiden |
| civiele gijzeling (in) |
in voorarrest, wel met bepaalde vrijheden |
| civijl |
burgerlijk |
| civil |
beleeft, heus, burgerlijk, burgerlijk |
| civile saake |
daar lijf nog bloed aan hangt, wereldlijke zaken |
| civile sake |
een zaak die bloed nog lijf raakt |
| civilement |
zie civil |
| civilen regter |
wereldlijk rechter |
| civilis |
zie civil |
| civiliteit |
burgerschap, beleefdheid |
| civis. |
afk. Civ. burger |
| civissa |
burgeres |
| civitas |
stad |
| civitatis |
zie Civitas |
| clabaudeur, |
roddelaar(ster), kwaadspreker |
| clabaudeuse |
zie clabaudeur |
| clackeloos |
geheel en al, onvoorwaardelijk |
| clacmerse |
klatergoud |
| claerheit |
duidelijkheid, helderheid |
| claernisse |
opheldering, het in orde brengen van en vonnis |
| claescoeke |
sinterklaaskoek, (peperkoek, taaitaai?) |
| claeuwaert |
heraldiekteken, klimmende leeuw |
| clagebaer |
een zeer zware verwonding waarover alleen in de hoge vierschaar macht worden geklaagd |
| clager |
eiser, de klager |
| clagere |
aanklager, verzoeker |
| clairon |
klaroenblazer, trompetter |
| clame(e)ren |
roepen, krijten, schreeuwen, huilen |
| clampser, |
de pijp uitgaan |
| clamser, |
zie clampser, |
| clan |
stam, geslacht, sibbe |
| clanculo |
in het geheim |
| clandestin |
heimelijk |
| claphout |
gekloofd stuk hout |
| clapspaan |
ratel van een melaatse |
| claquette |
scharminkel van een rijpaard |
| clarissimus |
zeer vermaard |
| classis |
vergadering van kerkelijke personen, bende, scheepsvloot |
| clauculo |
in het geheim |
| claudere |
(af)sluiten |
| claudus |
kreupel, mank, lam |
| clausi, |
(af)sluiten |
| clausle van arrest |
besluit van bezetting |
| claustrarius |
poortwachter, huisbewaker, slotenmaker |
| clausul approbatoir |
besluit, waar bij voor goed gekend word |
| clausulae |
Sluis |
| clausule |
slot, besluit, grondreden, bijvoegsel |
| clausule condicillaris |
bijvoegsel van een volkomen uiterste wil. Iets dat men in de uiterste wil doet stellen om zo ze kracht van een volkomen kan hebben, dat ze ten minste als een onvolkomen uiterste wil mag bestaan. |
| clausule derogatoir |
onherroepbaar besluit van een testament. Een betuiging in de uiterste wil, waarmee de opsteller betuigd geen andere uiterste wil bij hem naderhand te zullen verlijden, dan met de herhaling van bepaalde woorden uit het eerste gesteld |
| clausule edictaal |
besluit voor buitenlandse dagvaarding. Hierdoor kan de deurwaarder in het buitenland te dagvaarden |
| clausule paenaal |
besluit van straf |
| clausule reservatoir |
besluit, waarbij de macht wordt gehouden . waarbij de testateur de macht aan zich zelf houd om enige veranderingen in zijn testament alleen onder zijn handtekening te mogen maken |
| clausule salutaire |
een voordelig bijvoegsel |
| clausule suspensiva |
zie clausule van inhibitie |
| clausule van authorisatie |
slotreden van machtiging, waardoor een deurwaarder wordt gemachtigd de bevelen van het hof direct uit te werken |
| clausule van inhibitie |
verbod jegens de executie het welk een ordinaris clausul is in een mandament in cas d'appel, opschoning van de uitwerking van een gewijsde vonnis |
| clausum |
zie clausi |
| clausum paschae |
1e zondag na Pasen |
| clausurmacher |
hersteller van boeksloten, kleinslotenmaker |
| clausus |
gesloten |
| clauwaert |
heraldiekteken, klimmende leeuw |
| clauwe |
deel van een dorpsgebied |
| clavegaerd |
sleutelbewaarder, rentmeester |
| clavere |
klaver |
| claviger |
zie clavegaerd |
| clavis |
sleutel |
| cledercasse |
kleerkast |
| cledermande |
kleermand |
| clederschaft |
kleerkast |
| cledersnider |
kleermaker |
| cledersolder |
droogzolder |
| clederworme |
mot |
| cleederen |
kleren |
| cleem |
klei, leem |
| cleenoede |
snuisterijen |
| cleerbesem |
klerenborstel |
| cleermaecker |
kleermaker |
| cleetdoek |
voorschoot |
| cleijn inportantie |
van geringe waarde |
| cleinbroot |
fijn brood, mogelijk een soort gebak |
| cleine |
leem. klei |
| cleinmolen |
molen om klei, leem te malen voor bouwstof |
| cleinoden |
versieringen, voor kleding |
| cleipoel |
winplaats van klei en leem |
| clekerbille |
lichtekooi, prostituee |
| clemen |
bestrijken met klei of leem, meestal wanden |
| clementie |
zachtmoedigheid |
| clercsijn |
misdienaar |
| clericus |
geestelijke, geleerde, student, klerk |
| clericus scabinorum |
schepenklerk |
| clerkehuis |
fraterhuis |
| clerkehuus |
fraterhuis |
| clesie |
de kerk |
| clesieschilt |
zilvermunt, betaalmiddel |
| Cleva |
Kleef, te Kleef |
| Clevæ |
zie Cleva |
| cleyachtyghe aerde |
kleiachtige aarde, leem |
| clibanarius |
ovengieter, bakker, ovenmetselaar |
| cliefbeitel |
beitel om hout te klieven |
| cliefbloc |
hakblok |
| cliëns |
schutgenood (beschermheer), leenman |
| clienteele |
bescherming |
| clientele |
zie clienteele |
| clijt |
zie cleine |
| clinkaert |
Bourgondische munt, betaalmiddel, ook een tichelsteen |
| clinket |
doorloopdeur in een poort, valdeur |
| clisse |
leen, kleiige aarde |
| clite |
klei |
| clivensis |
van kleef |
| cloacarius |
beerput afvoerder, privaatreiniger |
| cloaque |
drekput |
| clocher, |
parochie, gemeente, dorp |
| clockenreep |
klokkentouw, luidkoord |
| clockensolder |
vloer in de toren waar de klokken staan opgesteld |
| clockenvenster |
galmgat |
| clockere |
klokkenluider |
| clocqslach (wonende onder de) |
wonende in de nabijheid van de torenklok |
| cloete |
bol op een stok, de appel op een zwaard |
| clofhamer |
kloofhamer |
| cloître |
klooster |
| cloosteraer |
kloosterling |
| cloostercrune |
de haardracht van een kloosterling |
| cloostergoet |
eigendommen van klooster |
| cloostermolen |
molen behorend bij een klooster |
| cloostersede |
de regels behorende bij de kloosterorde |
| clootboge |
boog voor het wegschieten van de kloot (kogel) |
| clophamer |
kleine hamer |
| cloppen |
de klok luiden |
| cloppere |
koperslager |
| clopslach |
bij openbare verkoping de hamerslag van toewijzing. |
| cloten |
knotten, snoeien van bomen |
| cluasule |
justificator |
| clucht |
deel van de burgerij, onderdeel van een buurtschap |
| cluchtlieden |
gezworen die aangewezen zijn om bepaalde misdrijven aan te brengen die begaan zijn in hun clucht ( onderdeel van een buurtschap ) |
| clueghene |
meerdere, andere |
| cluft |
deel van een dorpsgebied |
| clusa |
zie clausulae |
| Clusa |
Sluis |
| clusor |
smid, ook gezien juweelzetter, graveur |
| cm. |
afk.contract de mariage, huwelijkse voorwaarden |
| cmmr. |
afk. Commandeur, Commandeur, bevelvoerder |
| cmmt. |
afk. commandant, commandant, bevelvoerder |
| cnaepambacht |
het ambt van schoutdienaar of gemeente bode |
| cnaepschap |
ongehuwde jonge man, ook een leerling/gezel in een gilde |
| cnaepvaruwer |
leerling in het lakenverversgilde |
| cnape |
gewapend dienaar, ook knaap altijd van het mannelijke geslacht |
| cnapekint |
kind van het mannelijke geslacht |
| cnecht |
jongeman, leerling, jonggezel, dienstbaar persoon, hulp |
| cnectschole |
jongensschool |
| cneder |
bakker |
| cnic |
teken van toestemming |
| cnipbusse |
vuurroer, |
| cnipcruut |
buskruit voor de cnipbusse (vuurroer) |
| cnocke |
bot |
| cnokenhouwer |
slager, vleeshouwer |
| cnol |
dunnebier, bier met laag alcoholpercentage |
| cnollerie |
brouwerij van dunnebier (een soort slechtbier) |
| cnopen |
knopen |
| co. |
afk. compagnon, echtgenoot, partner |
| coaccusé |
medebeklaagde |
| coaccusée |
zie coaccusé |
| coactie |
dwang |
| coactie |
dwang |
| coadjutor |
medehelper |
| coche |
reis- , postkoets |
| cocher |
koetsier, voerman |
| cochuus |
gaarkeuken |
| cocke |
scharlaken |
| cocklijn |
luiaard, landloper |
| cocotte |
gietijzeren stoofpan |
| coctor |
bierbrouwer |
| cocus |
kok |
| codde |
knots, knuppel |
| coddenaar |
strijder, gewapend met een knots |
| code |
jong varken, ook kweepeer |
| code civil |
burgerlijk |
| codex |
handschrift |
| codicil |
een soort van uiterste wil, zonder erven, of te onterven, testament, wilsbeschikking buiten testament |
| codicilaire dispositie |
laatste wilsbeschikking, buiten testament |
| coe |
koeienkop |
| coeganc |
weiland, groot ca ½ morgen |
| coegelt |
belastinggeld om een koe op de gemeenschappelijke veeweide te mogen laten grazen |
| coelebs |
ongehuwd, vrijgezel |
| coelibates |
ongehuwde staat |
| coemeterium |
kerkhof |
| Coena Domini |
Witte Donderdag |
| coërceren |
dwingen |
| coere |
wachttoren(tje), punt waar men de omgeving kon bewaken |
| coere |
keur, handvest |
| coerer |
torenwachter, waker, wachter |
| coerhuus |
wachttoren |
| coerhuus |
wachttoren |
| coermoten |
bijzitters |
| coers |
loop, gebruik |
| coerwachter |
torenwachter, waker, wachter |
| coeschattinge |
belasting naar het aantal koeien |
| coesmule |
koeienkop |
| coetse |
legerstede, slaapplaats, bed |
| coetus |
vergadering van predikanten |
| coevenne |
weiland van een bepaalde afmeting (ca 0,5 morgen) |
| coever |
mand, korf |
| coeverkief |
hoofddoek |
| coeye |
kooi, bv eendenkooi, schaapskooi |
| coeyemeester |
dierenarts speciaal voor runderen |
| coffer |
koffer met gewelfd deksel
ook doodskist |
| coffijmolen |
koffiemolen |
| coge |
besmettelijke ziekte, vermoedelijk de pest |
| cogele |
mantel met kap, ook stok voorzien van een ronde kop uiteinde |
| cognaten |
alle afstammelingen in mannelijke en vrouwelijke lijn van bepaalde stamouders |
| cognati remotiores |
verre bloedverwanten |
| cognatio |
bloedverwantschap (van moederszijde) |
| cognationis |
zie cognatio |
| cognatus |
bloedverwant |
| cognatus |
verwant, bloedverwant uit de vrouwelijke lijn |
| cognitus,( -a) |
verwant, verwante |
| cognmen |
familienaam |
| cognoscement |
kennis, ofte getuigschrift |
| cognosceren |
bekennen, erkennen |
| cohabitatio |
bijslaap, gemeenschap hebben |
| cohereditas |
mee erven |
| cohéritier |
mede-erfgenaam, -gename |
| cohibe(e)ren |
bedwingen |
| cohier |
schatceel, blaffard, register |
| coiuges |
de echtgenotes, gehuwden |
| cokenallame |
keukenuitrusting, potten en pannen etc. |
| cokenboec |
afrekenboek voor de keukenmeester of cokenscriver |
| cokenmaerte |
keukenmeid |
| cokenmaget |
zie cokenmaerte |
| colationeren |
gelijkmaken |
| colde |
oude |
| cole |
groente, kool ook steenkool |
| colebs |
bastaard kind |
| Colen |
Keulen |
| colera |
besmettelijke infectie ziekte |
| colier |
ijzeren halskraag |
| coll. |
afk. colonel, kolonel, |
| collaciër |
lid van de schepenbank belast met het vergelijken, overlezen en collatineren (nazien op volledigheid) |
| collata concordat |
komt overeen met het origineel |
| collateraal |
zijdeling, rijdeling maagschap |
| collaterale erfgenamen |
erfgenamen in de zijlinie |
| collaterale successie |
erfenis die op een zijtak overgaat |
| collateralen |
zijdelingse bloedverwanten |
| collateralis |
in de zijlinie (bij verwantschap), in de zijlijn, echtgenote |
| collateur |
die iets geeft |
| collatie |
het recht van benoeming geestelijke, ook vergelijking van geschriften met de oorspronkelijke tekst, ook samenvatting, vergelijking, bijpassing |
| collatieon(e)eren |
gelijkmaken van geschriften met de oorspronkelijke tekst |
| collatierecht |
het recht van benoeming van een predikant |
| collatio |
benoeming toewijzing |
| collationeren |
het samen brengen, vergelijken |
| collationis |
zie collatio |
| collatum |
toewijzen |
| collecte |
kort gebed bij de aanvang en het einde van de mis |
| collecteur |
inmaner ?, verzamelaar, gaarder |
| collectie |
verzameling, verpachtig ?, vergadering |
| collector |
belastinginner, ontvanger van de belastingen |
| collega |
ambtgezel, ambtgenoot |
| collegiale kerk |
een kerk die door een kapittel van kanunniken wordt bediend |
| collegie |
bijeenkomst, gilde, geselschap |
| collegii |
seminarie |
| colligeeren |
samenvoegen, verzamelen, concluderen |
| colligeren |
verzamelen, vergaderen |
| colloratierecht |
het recht om een kandidaat voor te stellen bij de benoeming van b.v. een pastoor |
| colluderen |
het samen bedenkelijk handelen, in geheime verstandhouding staan |
| colluerde hosen, |
korte kousen |
| collusie |
heimelijke verstandhouding met iemand om een ander te benadelen, samenspannen |
| collusie |
heimelijk verstand, bedrog, geheime bedrieglijke verstandhouding |
| colombier |
duivenhuis, duivenhok |
| colombier |
ouderhuis, ouderlijk huis |
| colonia |
pachthoeve |
| Colonia Agrippina |
Keulen |
| Colonia Agrippinensium |
Keulen |
| coloniensis |
van Keulen, Keuls |
| colonus |
(kleine)boer, keuterboer, pachter |
| colorateur |
schilder |
| coltier |
tussenpersoon bij de paardenhandel |
| colve |
knots, knuppel |
| combat |
gevecht |
| combustie |
verbranden, brandwond, verbrand zijn |
| come. |
afk. comme, net als, evenals, (zo)als, als het ware |
| comes palatinus |
paltsgraaf |
| comes( -mitis) |
graaf |
| comitatu |
in het gezelschap van |
| comitatus hornani |
van het graafschap Horn |
| comitatus vittemiensi |
van het graafschap Wittem |
| comitatus(-us) |
graafschap, gezelschap |
| comite |
kapitein |
| comitis |
graaf |
| comitissa |
gravin |
| commater |
peettante, meter |
| commemoratie |
een gedachtenis |
| commémoratif |
ter nagedachtenis |
| commemoratio animarum |
herdenking van alle overleden zielen, 2 november |
| commemore(e)ren |
herdenken, herhalen, vertellen |
| commendatie |
gebed voor de stervende of overledene ter opname bij de Goddelijke voorzienigheid |
| commendator |
commandeur |
| commende(e)ren |
prijzen |
| commensaal |
disgenoot, tafelgast |
| commentarie |
verklaring, uitlegging |
| commente(e)ren |
verklaren |
| commerachtich |
met een of andere last bezwaard |
| commerans |
verblijvend, wonend |
| commerantis |
zie commerans |
| commercie |
koophandel, verhandeling |
| commére |
doopmoeder, peet, vriendin |
| commergelt |
kosten voor een gerechtelijk beslag |
| commerloos |
gratis, zonder kosten, onbelast |
| commerrecht |
recht van beslag of arrest |
| commidieux |
geriefelijk, gemakkelijk |
| commigre(e)ren |
verhuizen, zich nederzetten |
| commijs |
bevelhebber |
| commine(e)ren |
dreigen |
| commis |
zie commijs |
| commisceren |
vermengen |
| commiseratie |
erbarming, deernis, medelijden |
| commisereeren |
erbarmen, deernis hebben |
| commissarius |
belastingoplegger |
| commisseren |
zie commisceren |
| commissie |
bevel, macht, last, opdracht |
| commissio |
opdracht, toestemming |
| commissione pastoris |
in opdracht, met toestemming van de pastoor |
| commissioneur |
boodschapper |
| commitie |
landdag, rijksdag |
| committe(e)ren |
iemand te werk stellen, bevel geven, misdoen, zondigen, bevelen, macht geven, toestaan, last geven, afvaardigen, delegeren |
| committeerde |
bevelhebbers, gemachtigde |
| committent |
lastgever, bevelgever |
| committimus |
volle macht, is de last van de opperrechter, aan een lagere om kennis van een zaak te nemen |
| commodatie |
lening |
| commoditeit |
gemak, gelegenheid, gerief ? |
| commonie |
gemeene weide, meent |
| commoniemeester |
burgemeester |
| commonitie |
vermaning, waarschuwing |
| commorans apud |
verblijven bij |
| commorare |
verblijven |
| commorari |
verblijven, wonen |
| commotie |
beroerte, beroering, opstand, oproer |
| commove(e)ren |
bewegen, roeren, verroeren, beroeren |
| commssre |
afk. Commissaire, commissaris |
| commune |
gemeente |
| communicanten |
deelnemers aan het avondmaal |
| Communicanten register |
register van communicanten (deelnemers aan het avondmaal) |
| communicatie |
Verwisseling, mededeling, berading, gemeenschap |
| communice(e)ren |
ter kennis brengen, mededelen |
| communie |
gemeenschap |
| communio |
communie |
| communio bonorum |
gemeenschap van goederen |
| communis |
gemeenschappelijk, gewoon |
| communis aqua |
gemeenschappelijk water |
| communis plaetsa |
openbare plaats, - gebied |
| communis platea |
openbare weg |
| communis septimana |
de week na St. Michaelisdag (29 september) |
| communitas |
gemeentegronden, gemeente |
| communitatis |
zie communitas |
| commutatie |
verwisseling |
| commutativa |
vergeldende |
| commutator |
wisselaar |
| commute(e)ren |
mangelen,ontbreken, wisselen, veranderen |
| comp. |
afk.compagnie, gezelschap, groep- personen, - militairen |
| compact |
verdrag, verding ?, verbond |
| compagnie |
gemeenschap, maatschap, vergadering |
| comparacie, |
gelijkenis |
| comparare |
verschijnen, kopen |
| comparatie |
vergelijking |
| compare(e)ren |
verschijnen, zich vertonen |
| compareerden |
zie compareren |
| compareren |
verschijnen voor het gerecht komen, ook gelijkenis vertonen |
| comparerende |
verschijnen voor een schepen (en), notaris of rechter |
| comparicij |
vergadering, bijeenkomst |
| comparitie |
bijeenkomst, vergadering |
comparuit
|
als iemand een ander in een rechtszaak betrekt, en zelf niet verschijnt, dan verkrijgt den gedaagde verlof van het hof, en condensatie (veroordeling) van de kosten door hem gemaakt, ten laste van de aanlegger |
| comparus |
verschenen (voor de ambtenaar bij aangeven overlijden) |
| compas |
passer |
| compassi |
medelijden, mededogen, deernis |
| compassio Mariae |
vanaf 1727 de vrijdag voor goede vrijdag |
| compater |
peetvader, peter, peetoom |
| compatibel |
medelijden, gedoogd, ergens wel mede overeenkomend |
| compelle(e)ren |
toedrijven ?, aanklagen, aanspreken, dwingen |
| compendieux(s) |
beknopt, kort |
| compensatie |
vergelijking, vergelding, als men het een tegen het ander afweegt |
| compense(e)ren |
het een tegen het ander afwegen of weergeven, de ene schuld met de andere vergelijken |
| compere |
doopvader, vriend |
| compete(e)ren |
behoren, aangaan, schuldig zijn, toebehoren |
| competens in domo , area, horto ac hereditatibus |
toekomend in een huis, erf, tuin en de erfgoederen |
| competent |
redelijk. ook tot handelen bevoegd, behoorlijk |
| competente |
voldoende |
| competenten regter |
dagelijkse en onderhorigen rechter |
| competentie |
behoorlijkheid, onderhorigheid |
| competeteur |
dat men samen met een ander begeerd |
| competieren |
rechtens toekomen |
| competitum |
zie competivi |
| competivi |
toekomen, toebehoren |
| compitatio gradum |
bereken van de graad van verwantschap |
| complace(e)ren |
believen |
| complainte |
klacht |
| completorium |
het laatste gebed uur in een klooster aan het einde van de dag |
| complexie |
aart, gesteldheid |
| complice |
makker, medepleger van enig kwaad, mededader, medeplichtige |
| complimenten |
eerdienstigheid, dienst-reden, gedienstigheid |
| complotte(e)ren |
het samenstaan, het samenspannen |
| compone(e)ren |
maken |
| compornus |
wat men “ te samen” beloofd |
| comporte(e)ren |
gedragen |
| comportement |
handel en wandel, gedrag |
| compose(e)ren |
schikking tot afkoop van straf |
| compositeur |
ontwerper en vastleggers van de minnelijke schikking |
| compositie |
wat men gemaakt heeft, een maaksel |
| compositor calopodiorum |
leestmaker |
| comprehenderen |
in een trekken, begrijpen, bevatten |
| comprehensie |
bevatting, begrijpen |
| compres |
in een gedrongen, geperst |
| compromis |
toezegging, verblijf, belofte |
| compromitte(e)ren |
toezeggen, verblijven, overgeven |
| comptoir |
rekenkamer, schrijfkamer, bank, wissel, kantoor |
| comptoire |
secretariaat, schrijfruimte, archief |
| compulsie |
het samendrift ?, aandrijving, dwang, drang |
| compulsoir |
mandement. een bevel tegen geweigerd recht, en geleden overlast, dwangbrief |
| compunct |
tot inkeer komen, wroeging, berouw |
| computare |
rekenen |
| computatie |
gewetenswroeging, berouw |
| computatie |
rekening, toerekening, aanrekening |
| computeren |
toerekenen, aanreken, rekenen |
| compy |
kopie |
| comtabel |
aansprakelijk, schuldig, telbaar |
| comte |
graaf |
| comté |
graafschap |
| comtesse |
gravin |
| comtoir van den ontvanger |
kantoor (te Delft) dat belast was met het centrale beheer van de pastoriegoederen op het platteland van Holland |
| comzegelaar |
keurmeester |
| concederen |
verlenen, gunnen, toegeven, toestaan, bewilligen |
| concedo |
toestaan |
| conceptie |
ontvangen |
| conceptio Mariæ |
Maria Ontvangenis ( 8 december) |
| concere, |
zie concedo |
| concerneren |
betreffen, aanbehoren |
| concertatien |
strijding, het samenstrijding ? |
| concessie |
zie concedo, |
| Concessio(nis) |
afstand (doen) |
| concession funéraire |
familiegraf |
| conciëntie |
geweten |
| conciërge |
hofwachter, stadhuisbewaarder |
| concilie |
vergadering |
| conciliëren |
bevredigen, verzoenen |
| concilium |
concilie |
| concilium tridentinum |
het Concilie van Trente |
| conciperen |
begrijpen, voornemen |
| concipiëren |
concipiëren, begrijpen, ontwerpen, opnemen |
| concitoyen, |
medeburger,- es |
| concitoyenne |
medeburgeres |
| concludendo |
zie concluderen |
| concluderen |
de zaak in rechte aanleggen, besluiten |
| concluderen in regten |
de zaak op alles besluiten, zonder nadien iets meer over te leggen, en op 't overlegde recht verzoeken |
| concluderen, concludendo |
een gevolgtrekking maken, besluiten, eendrachtig maken, vaststellen |
| conclusie |
slot, besluit |
| conclusie in regten |
een korte stelling en de grond waarop het proces werd gevoerd |
| concordantie |
eendrachtigheid |
| concordantie |
overeenstemming |
| concordare |
overeenkomen (met het origineel) |
| concordat |
komt overeen (met het origineel) |
| concordat collata |
is gecollationeerd stemt woordelijk overeen met, stemt overeen met |
| concordat cum suo originali |
afschrift stemt, nadat het is gecollationeerd woordelijk overeen met het origineel |
| concorderen |
overeenkomen |
| concordie |
eenstemmigheid, eendracht |
| concubinage |
buitenechtelijke samenleving |
| concubinatus |
samenwonen buiten het huwelijk |
| concubine |
een slaaplief |
| concubitus anticipatus |
gemeenschap voor het huwelijk |
| concupiscentie |
een kwade begeerte |
| concurrentie |
samendeling, mededinging, samenloop, gelijkgerechtigheid van schuldeisers |
| condamné |
veroordeeld |
| condamner à mort |
ter dood veroordelen |
| conde |
bekende, kennis, getuige |
| condemnatie |
verwittigen, ook veroordeling, vonnissen tot iemands nadeel |
| condemneren |
veroordelen, verwijzen, doemen, |
| condemnieren |
veroordelen |
| condempneren |
veroordelen |
| condenscederen |
gezamenlijk overkomen |
| condependentie |
de samenhanging, aanbehoring |
| condependere |
het samenhangen |
| condescenderen, |
aftreden, inwilligen, toestaan |
| condicta |
bruid, verloofde |
| condictie |
terugeisen van het geen ten onrechte of te veel betaalt, of gegeven is |
| condictus |
bruidegom |
| condimentarius |
specerijenhandelaar |
| condiscipel |
schoolgezel, medeleerling |
| conditicio(nis) |
voorwaarde, toestand, beroep |
| conditiën |
voorwaarden |
| conditio |
zie conditicio |
| conditioneel |
op voorwaarde |
| conditioneren |
bespreken, voorbedingen |
| conditus |
eerbaar, fatsoenlijk |
| condoneren |
vergeven, toegeven |
| condsman |
gids |
| conducticius |
dagloner, huurling |
| conductie |
verhuring |
| conductus paschae |
1e zondag na Pasen |
| Conductus(us) |
geleide |
| conduut |
onderaardse vluchtweg, geheime gang |
| cone |
gehuwde vrouw, wijf |
| coneil |
afk. conseil, raad(geving), advies |
| conestabularis |
politieagent |
| confector |
hersteller |
| confedereren |
te samen verbinden |
| conferre |
toewijzen |
| confesseren |
bekennen |
| confesseur |
biechtvader |
| confessie |
bekentenis, belijdenis |
| Confessio(nis) |
biecht |
| confessionael |
biechtbrief |
| confessione et extrema unctione praemuntius |
voorzien van de biecht en het heilig oliesel |
| confesso |
waarover beide partijen het eens zijn |
| confessoor |
biechtvader |
| confessus |
(na te hebben) gebiecht, gebiecht |
| conficere, confeci, confectum |
(op)maken |
| conficiëren |
voleinden, ten einde brengen |
| confidentie |
vertrouwen, vrijmoedigheid |
| confideren |
toevertrouwen |
| confinatie |
hechtenis |
| confinis |
aangrenzend |
| confinium |
aangrenzend gebied |
| confinnande, |
nieuw aangenomen kerklidmaat |
| confinnatie, |
bevestiging van kerk lidmaatschap |
| confirmandus |
zie confinnande |
| confirmare |
zie confirmo |
| confirmata |
zie confirmatus |
| confirmatae, |
gevormden |
| confirmatie |
bekrachtiging, ratificatie, versterking, bevestiging |
| confirmatio |
vormsel, verklaring |
| confirmatorum |
van de gevormden |
| confirmatorum registrum |
register van de gevormden |
| confirmatus, |
gevormd, persoon die het vormsel heeft ontvangen |
| confirmeren |
bekrachtigen, bevestigen, versterken |
| confirmo |
bevestigen |
| confiscacie |
verbeuren |
| confisco |
in de kas bewaren, iemands vermogen verbeurd verklaren |
| confisqueren |
verbeurd verklaren, aanslaan |
| confiteren |
zie confiteri |
| confiteri |
bekennen, biechten |
| conflator |
ijzergieterijarbeider |
| Confluentia |
Koblenz |
| confluëren |
het samenvloeien, het samenlopen, samenvloeien |
| confonderen |
verwarren, beschaamt maken |
| conform |
gelijk |
| conformati |
zie confirmatae |
| conformati, |
zie confirmatae |
| conformeren |
gelijkmaken |
| conformiteijt |
overeenkomst |
| confortatie |
versterking |
| confrater |
spitsbroeder, medebroeder |
| confrère |
collega, ambtgenoot, vakgenoot |
| confringeren |
verbreken |
| confronteren |
de een bij den ander vergelijken, en is eigenlijk als partijen, of getuigen tegen elkander werden gehoord |
| confugeren |
toevlucht nemen |
| confunderen |
kleineren |
| confutatie |
wederlegging |
| confuteren |
weerleggen |
| confuys |
verwart, ontstelt, over hoop, hol over bol |
| congeneralis |
verwant, familielid |
| congregatie |
vergadering |
| congregatione (in) |
in de vergadering |
| congregeren |
verzamelen |
| congruentie |
gevoeglijkheid, overeenstemming |
| congruëren |
gevoegen ?, overeenkomen, gelijkvormig zijn |
| coniecturael |
gegeven advies |
| coniecture |
advies |
| coniectureren |
adviseren |
| conijn |
konijn |
| conincfeeste |
Driekoningenfeest, 6 januari |
| coninck |
koning |
| conincklijcke Majesteyt |
koninklijke Hoogheid |
| conincsevel |
huiduitslag, melaatsheid |
| conincsilver |
benaming voor gewoon zilver, (minder zuiver) |
| conincskint |
prins, gerechtsdienaar |
| conincsschilt |
betaalmiddel, muntsoort |
| conincxdalers |
betaalmiddel, muntsoort |
| coninenwaranda |
omheind terrein voor konijnen te houden |
| coniu(n)x |
echtgenoot, echtgenote |
| coniucti sunt |
zij zijn getrouwd |
| coniuctus |
getrouwd |
| coniuga |
de echtgenote |
| coniugae |
van de echtgenote |
| coniugalis |
getrouwd |
| coniugare |
in het huwelijk verbinden |
| coniugatio |
huwelijk |
| coniugatis |
zie coniugatio |
| coniugatores |
echtelieden |
| coniugatus (vr. conjugata) |
gehuwd |
| coniugere |
uithuwelijken, ten huwelijk geven |
| coniuges |
echtpaar, van de echtgeno(o)t(e) |
| coniugialis |
huwelijks |
| coniugis |
van de echtgenoot, echtgenote |
| coniugium |
huwelijk |
| coniugum |
van de echtgenoten |
| coniuncti |
gehuwden, echtgenoten |
| coniunctio |
verbintenis, huwelijk, verwantschap |
| coniungere |
verbinden |
| coniunxi matrimonio |
heb ik in het huwelijk verbonden |
| coniurgatus |
getrouwd |
| coniux |
echtgenoot, echtgenote |
| conj. |
afk.conjugalis, wettig, echtelijk |
| conjoint |
echtgenoot, echtgenote |
| conjointe |
zie conjoint |
| conjuctie |
het samenvoegen |
| conjug. |
afk.conjugalis, wettig, echtelijk |
| conjugalis |
wettig, echtelijk |
| conjugatis |
getrouwd |
| conjuges |
echtpaar |
| conjugium |
huwelijk |
| conjuncte |
bevoegde, nagelnaast ? |
| conjuncti fuerunt (sunt) |
zijn getrouwd |
| conjunctus |
gehuwd |
| conjungeren |
het samenvoegen |
| conjuratie |
de samenzwering |
| conjureren |
het samenzweren, bezweren |
| conjux |
echtgeno(o)t(e), man, vrouw |
| conleute |
echtlieden, echtgenoten |
| connaître charnellement |
vleselijke gemeenschap hebben met ... |
| conne |
geslacht, afkomst, de leden van een geslacht |
| Conniueren |
door de vingers zien, vergeven |
| conniventie |
oogluiking, oogluikend |
| conniveren |
oogluiken, door de vingers zien, gedogen |
| connubium |
huwelijk |
| conqueest |
dat verkregen is |
| conquest |
overwinst, verovering |
| conquesteren |
veroveren, verkrijgen, winnen |
| conreider |
leerbewerker |
| conrooier |
lakenwasser, die het laken wast in water |
| consanguin |
van vaderszijde verwant |
| consanguineus |
bloedverwant, meer dan vijf graden afstand |
| consanguinitas |
bloedverwantschap |
| consanguinitatis |
van de bloedverwantschap |
| consanguinité |
verwantschap via de vader, bloedverwantschap |
| consanguiniteit |
bloedvruntschap ?, maagschap, bloedverwantschap |
| conscabinus |
medeschepen |
| conscenderen |
klimmen |
| conscientie |
gemoed, geweten, gewisse |
| conscientieus |
vroom, oprecht, rechtvaardig |
| conscinderen |
doorsnijden, doorhouwen, doorhakken |
| conscriberen |
schrijven, beschrijven |
| conscrit |
loteling, dienstplichtige |
| consecutie |
vervolg |
| conseil de fabrique |
kerkfabriek |
| conseilleur |
adviseur, raadgever, geefster |
| consensu meo |
met mijn toestemming |
| consensu parentum |
met toestemming van de ouders |
| consensu pastoris |
met toestemming van de pastoor |
| consensu quorum interest |
met toestemming der belanghebbenden |
| Consensus(us) |
toestemmen |
| consent |
bewilliging, verlof, toestand toestemming |
| consenteert |
toestemmen, vergunnen, veroorloven, toestaan |
| consenteren |
bewilligen, toestemmen, verwillekeuren ? |
| Consentio(nis) |
toestemming |
| consequent |
een kwade gewoonte te laten gebruiken |
| consequentiamtrecken (in) |
daaraan gevolgen verbinden |
| consequentie |
gevolg van |
| consequeren |
vervolgen |
| conserneeren |
omvatten. samenvattend inhoudend ? |
| conservaon. |
afk. conservation, behoud, bewaring, conservering |
| conservatie |
bewaring, onderhouding |
| consessions d ‘armes |
wapenbrieven |
| considerabel |
aanmerkelijk, nadenkelijk |
| consideratie |
inzicht, nadenking, overweging |
| consideratie van (in) |
in aanmerking genomen van |
| considereren |
inzien, bedenken, aanmerken, beschouwen, overwegen |
| consignatie |
onder rechtlegging; zie oblatie |
| consigneren |
onder- rechtleggen, verzegelen, in bewaring geven van geld bij het gerecht |
| consiliarius |
raadsheer, burgemeester |
| consilie |
raadslag, berading |
| consiliëren |
raadslaan ?, raadplegen |
| consilium |
raad |
| consisteren |
bestaan |
| consistoriale vergadering |
vergadering van de kerkenraad |
| consistorie |
vergadering, raadkamer, kerkenraad |
| consistoriekamer |
vergaderkamer van de kerkenraad, ruimte waar de priester of predikant zich kleed voor de dienst |
| consistorio (in) |
in de kerkenraad |
| consistorium |
kerkenraad (s)(vergadering) |
| consistoryregel |
huishoudelijk reglement voor de kerkenraad |
| consobrina |
nicht, kind van zuster |
| consobrinus |
neef, kind van zuster |
| consocer |
schoonvader |
| consoceri |
schoonouders |
| consoleren |
vertroosten, bemoedigen |
| consolide(e)ren |
helen, het samen hechten, verharden |
| consomme(e)rn |
voleinden, voltrekken |
| consonant |
overeenstemmende, gelijkluidende |
| consors |
echtgenoot, man |
| consortis |
van de echtgenoot, van de man |
| conspect |
aanschouw, aanzien |
| conspiciëren |
aanschouwen, aanzen |
| conspicue |
klaar blijkende, duidelijk blijkend |
| conspiratie |
het samenspannen, samenzwering, muiterij |
| conspireren |
samenzweren, samenspannen, aanspannen om enig kwaad te doen, of uit te voeren, muiterij |
| constabularis |
politieagent, bewaker |
| constat |
het staat vast |
| consteren |
blijken, in waarheid bestaan, bekend zijn |
| constituant |
een rent-verschrijven ? |
| constituëren |
machtig maken, in plaatse stellen |
| constitutie neerleggen op |
machtigen |
| constitutiebrief |
brief (van de overheid ) waarin een verordening/toezegging is beschreven |
| constreincte, |
zie constrictie |
| constrictie |
bedwang |
| constringeren |
dwingen, prangen, pramen |
| constumeerlijck |
van oudst gebruikelijk |
| consuetis ecclesiae |
met de gebruikelijke sacramenten van de Kerk |
| consuetus |
gebruikelijk |
| consul |
raadsheer, burgemeester, schout |
| consule(e)ren |
beraden |
| consulent |
predikant van een andere gemeente die bij een vacature het ambtswerk waarneemt |
| consummatie |
voleinding, volvoering |
| consummeren |
volvoeren, voleinden |
| cont |
afk. contre, tegen, contra , anti |
| contagie |
besmetting |
| contagieus |
besmettelijk |
| contagieux |
zie contagieus |
| contamineren |
besmetten, bevlekken |
| contamnatie |
besmetting |
| contant |
gereed |
| conté |
het vrouwelijke geslachtsdeel |
| contectalis |
echtgenoot |
| contempleeren |
overdenken, beschouwen, aanzien |
| contende(e)ren |
invaren, twisten, krakelen, pleit aanleggen, eis maken, pleiten, eisen |
| contendieren |
betwisten |
| content (in) |
aanstonds, dadelijk, straks, staande voet |
| contente(e)ren |
te vrede stellen |
| contentement |
tevredenheid |
| contentie |
twist, krakeel |
| contentieus |
vijandelijk, kijfachtig |
| conterbrief |
een akte die onmiddellijk in verband met een andere behoord, meestal was deze zigzaggend doorgesneden.
beide partijen hadden een deel van de akte |
| conterfeitsel |
portret |
| conterfetter |
portretschilder |
| conterfeyten |
namalen ?, namaken, afbeelden |
| contersegel |
kleine zegel gedrukt op de achterzijde van het grote zegel |
| contest(e)eren |
beroepen, betuigen |
| contestatie |
betuiging |
| conthora(a)len |
bruid en bruidegom, echtgenoten, bedgenoten, huwelijks partners |
| conthoralis |
echtgenote |
| continentie |
inhouding, ingetogenheid, onthouding |
| continere |
omvatten |
| contineren |
bevatten, begrijpen |
| continerende |
verdagende ?? |
| contingentie |
geval, gebeurlijkheid |
| continuatie |
aanhouding, volharding, vervolg, Voortzetting, voortduring |
| continueerde |
voortduurde |
| continuele |
achtereenvolgende |
| continui |
zie continere |
| contoor |
kist voor het opbergen van de kasboeken akten etc. |
| contra |
tegen |
| contra-rol |
tegen-boek (grootboek) |
| contrabanderen |
tegen aanspannen |
| contract-antenuptiaal |
huwelijkse voorwaarden |
| contractsluiter |
notaris |
| contractum |
(iets) sluiten, b.v. huwelijk |
| contradicat |
hij spreekt tegen |
| contradice(e)ren |
tegenspreken, tegenzeggen |
| contradictie |
tegenstrijdigheid, tegenspraak, tegenwerping, tegenspraak |
| contrafaitinge |
geschilderd portret |
| contrahenden |
zie contrahenten |
| contrahenten , |
contractanten |
| contrahere |
(iets) sluiten, b.v. huwelijk |
| contraheren |
overeenkomen, samen handelen, verkorten, intrekken |
| contrahunt |
trouwen, huwen, zij sluiten een huwelijk |
| contramanderen |
afzeggen, tegen bieden |
| contramineeren |
tegenmijnen |
| contrapignus(noris) |
onderpand |
| contrarie |
tegenstrijdig, in tegenstelling tot…, in tegenspraak, weerstrijdig ? |
| contrariëren |
tegenstrijden, tegenstreven |
| contrarieteit |
strijdigheid |
| contrarolleren |
tegen-boekhouden |
| contrarolleur |
hij die de boekhouding controleert |
| contraveniëren |
tegengaan, overtreden |
| contravente |
overtreding |
| contraventeur |
overtreder |
| contraventie |
overtreding |
| contraxerunt matrimonium |
zij sloten een huwelijk |
| contraxi |
(iets) sluiten, b.v. huwelijk |
| contraxit sponsalia |
hij heeft een trouwbelofte gegeven, hij is verloofd |
| contre-borg |
tegenborg ? |
| contremanderen |
afzeggen, afbestellen ook het tegenovergestelde laten weten. intrekken van een gebod. |
| contrescherpen |
buitenmuur |
| contribulis |
verwant |
| contristeren |
bedroeven |
| controvers |
strijdig tussen partijen, oneens |
| controverteren |
twisten, tegenkanten in geschil trekken |
| contschap becomen |
bericht ontvangen |
| contubeeren |
beroeren, verwarren |
| contuli |
toewijzen |
| contumac(h)eren |
bij verstek veroordelen |
| contumace |
is gewonnen hebben als gedaagde en niet is verschenen. |
| contumaceren |
iemand straffen omdat hij als wederspannig (zich verzetten) in rechten niet verschijnt |
| contumacia |
verstek, aantekening door de rechter bij weerspannigheid om b.v geen eed af te leggen bij de rechtbank |
| contumaciam |
verstek |
| contumacie |
weerspannig tegen de wet, |
| contumacie |
wederspannigheid, hardnekkigheid, verstek laten gaan bij een rechtszaak |
| contumax |
wederspannig, die gedaagd zijnde voor den rechter niet en verschijnt |
| conubium |
huwelijk |
| convalesceren |
gezond worden |
| convenabile |
behoorlijk |
| conveniënt |
gevoeglijk |
| conveniëntie |
overkomst, aanspraak, overeenkomst, verding, voorwaarde |
| conveniëren |
overkomen, voor recht dagen, passen, voegen |
| convent |
klooster |
| conventualen |
kloosterling |
| Conventualis(is) |
zie conventualen |
| Conventus(us) |
klooster, convent |
| converci |
bekeren |
| converci Pauli |
bekering van Paulus |
| conversatie |
ommegang, hantering, gemeenzaamheid, omgang, gedrag |
| conversatie (vleeschelijke) |
geslachtsgemeenschap |
| conversum |
zie converci |
| conversus |
bekeerd, bekeerling |
| convertere, |
bekeren |
| converteren |
omkeren, verkeren |
| convicie |
schelding, toenaam, schamperheid, verwijt |
| convicinus |
buur |
| convince(e)ren |
overwinnen |
| convoi |
lijkstoet, rouwstoet, begrafenisstoet |
| convooien en licenten |
betaling voor vrijgeleide van koopvaardijschepen, belasting op in - en uitgaande goederen |
| convoy |
geleiding, vrijgeleiding |
| convoyeren |
geleiden |
| coolhout |
hout voor het houtskool branden |
| coolpanne |
vuurpan |
| Coolwijck |
het kantoor (te Delft) dat belast was met het centrale beheer van de pastorie goederen op het platteland van Holland |
| coop |
de koop, de te leveren ...... |
| coopbrieven |
koopakte |
| coopgoet |
door aankoop verworven goederen |
| cooppenningen |
kooppenningen, koopsom |
| coopsconditie |
koop voorwaarden |
| coopslach |
met de vlakke hand, de handslag waarmede een koop wordt bekrachtigd is |
| coopssceddulen |
koopaktes |
coor
|
besluit van het stedelijk bestuur, waarbij in het belang van de publieke orde iets geboden of verboden wordt onder bedreiging van een daarbij aangegeven sanctie. |
coorboec
|
het register van de wegens koeren veroordeelden, dienende om de recidivisten te kennen |
| coorde |
koord, meestal de strop van de galg |
| coorhere |
kanunnik |
| coorlaken |
fijn geweven laken |
| coormicke |
brood van fijn roggemeel, gebakken volgens de verordening |
| coormiede |
zie cuermede |
| coormiedgeliede, |
zie coormietsliede |
| coormietsliede, |
personen die verplicht zijn tot de coormiede, daaraan onderworpen |
| coorvorst |
gouden munt, |
| coost |
kost (van eten) |
| cooyer |
die loslopend vee vangt en op stal zet, ook kooiker |
| cop |
vaatwerk, vaak van metaal of steen o.a. nap, beker,schaal
ook taartvorm en voor pasteien |
| cop |
Met haar begroeide schedel |
| cop. |
afk. copulatus, (wettig) getrouwd |
| copaster |
kapalaan |
| cope |
koopovereenkomst, voor het mogen ontginnen van een stuk land |
| copergout |
messing |
| copetere, |
toekomen, toebehoren |
| copia |
afschrift |
| copia copiae |
afschrift van een afschrift |
| copiae |
legers |
| copie |
afschrift, uitschrift, naschrift, dubbel |
| copiëren |
uitschrijven, verdubbelen |
| copieux |
ruim, rijkelijk, overvloedig |
| copiist |
uitschrijver,overschrijver |
| copjen |
kopje |
| coppe |
zie cop |
| coppenole |
zilveren munt in Vlaanderen |
| copperen |
snijden |
| copstuc |
kleine munt |
| copula |
band |
| copula conjugalis |
echtvereniging, echtverbintenis |
| copulandus |
hij die wil trouwen |
| copulare |
trouwen, in de echt verbinden |
| copulata |
zie copulatus |
| copulati fuere |
zij zijn getrouwd |
| copulati fuerunt |
zie copulati fuere |
| copulati sunt |
zie copulati fuere |
| Copulatio(nis) |
huwelijk, huwelijksvoltrekking |
| copulatus |
getrouwd |
| copuleren |
vergaderen, het samenvoegen, koppelen |
| coqua |
kokkin, keukenmeid |
| coquus |
kok |
| coraet |
karaat, gewicht van edele metalen en stenen |
| coram |
ten overstaan van, in het bijzijn van |
| coram et aliquibus |
in tegenwoordigheid van …… en enige anderen |
| coram consule (et scabinis) |
ten overstaan van de schout (en schepenen) |
| coram dominis scabinis |
in aanwezigheid van de heren schepenen |
| coram iudice |
ten overstaan van de rechter |
| coram me |
ten overstaan van mij, in mijn tegenwoordigheid |
| coram me et testibus |
ten overstaan van mij met en getuigen |
| coram me infrascripto pastore |
ten overstaan van mij, ondergetekende pastoor |
| coram omni plebe |
ten overstaan van het gehele volk |
| coram populo |
in het openbaar |
| coram praedicante acatholica |
voor de niet-katholieke predikant |
| coram testibus |
ten overstaan van de getuigen |
| coram testibus tide dignis |
ten overstaan van geloofwaardige getuigen |
| coram tota ecclesia |
ten overstaan van de gehele kerk |
| coram tota presbyterio |
ten overstaan van de gehele kerkenraad |
| coramquibusdam aliis |
in tegenwoordigheid van enige anderen |
| corbeel |
steunbalk ter ondersteuning van een schoorbalk |
| corbifex |
mandenmaker |
| corbo |
korfvlechter, korvenmaker |
| cordarius |
touwslager, koordmaker |
| corde |
strop, galg |
| cordeel |
dik of dun touw |
| cordelier |
Franciscaan, Franciscanes, minderbroeder |
| cordelière |
zie cordelier |
| cordewaghen |
kruiwagen |
| cordiaal |
openhartig, gulhartig |
| cordificis, |
zie cordiflex |
| cordiflex |
touwslager |
| cordonnerie |
schoenmakerij |
| cordonnier |
schoenmaker, schoenlapper, hersteller |
| coreator |
leerbewerker, leerlooier, schoenmaker |
| coreel |
tichel, vloer- of wandtegel |
| corellen |
koralen |
| corem |
bij |
| coriarius |
leerbewerker, leerlooier, schoenmaker |
| Coriovallum |
Heerlen |
| corn |
korrel, b.v. Graankorrel |
| corncorle |
graankorrel |
| corne |
kornoelje |
| cornel |
kolonel |
| cornet |
vaandrig van de ruiterij |
| cornhuus |
korenschuur |
| cornlant |
bouwland |
| cornmaten |
korenmaat, de geijkte graanmaat |
| cornpip |
graanhalm |
| cornsolre |
korenzolder |
| cornvelt |
korenveld |
| cornwevel |
korenworm, rups van de korenmot, kalander |
| corp |
afk. corporaal, korperaal |
| corporaal |
rotmeester, (aanvoerder van een legeronderdeel) |
| corpore |
gezamenlijk |
| corporeel |
lichamelijk, daadwerkelijk |
| corporele |
lichamelijke, persoonlijke |
| corporis |
lichaam, lijk |
| corpulent |
lijvig, dik, grof, onvermogen |
| corpus |
lichaam, rechtspersoon, lijk |
| corpus Christi |
sacramentsdag, 2e donderdag na Pinksteren |
| Corpus Christi |
Sacramentsdag, Lichaam van Christus |
| corpusculum |
lichaampje |
| correptus |
overvallen, weggerukt |
| correspondentie |
contacten, relaties, heimelijke overeenkomst |
| corresponderen |
overeenkomen, op elkander passen |
| corrigator |
gordelmaker |
| corrigeren |
bestraffen |
| corrigiarius |
riemenmaker, zadelmaker |
| corriperen |
verkorten, korter maken |
| corrival |
medevrijer |
| corrobore(e)ren |
Bevestigen, versterken |
| corroderen |
eten, knagen |
| corroprobatie |
versterking |
| corrosijf |
wat eet, wat bijt |
| corruëren |
instorten, vervallen, neerstorten |
| corrumpeerlijc |
bederfelijk |
| corrumperen |
bederven, iemand met giften omkopen, verblinden |
| corseyen |
grove keperstof, vaak voor ondergoed |
| corte |
kleine koperen munt |
| cortouwe |
stuk geschut |
| Cortracum |
Kortrijk |
| cortwilich |
kort geleden |
| corvee |
vroondienst, arbeid ten dienste van de heer |
| corweide |
vroondienst, arbeid ten dienste van de heer |
| cossate |
armelijke woning |
| costa |
vrouw, rib |
| coste |
wilde majoraan |
| costellier |
ruiter gewapend met een ponjaard (korte degen) of dolk |
| costen contumaciel |
kosten wegens niet verschijnen, wegens tegenspraak |
| costen ende misen van de justitie |
de kosten van het geding, het strafproces en de tenuitvoerlegging van het vonnis |
| coster |
koster |
| costerie |
kostershuis |
| costjoncvrouwe |
jonge vrouw die iemand in de kost heeft |
| costume |
gewoonterecht, gewoonte |
| costumen |
gewoonten, oude herkomen |
| costuymen |
zie costume |
| cot |
bewoner van een cossate (armelijke woning, stal, schuur) |
| cot. |
afk. court, krap, onvoldoende, weinig |
| cotarius |
boerenarbeider, slijper, huisbediende, |
| cote |
zweer |
| coté paternel |
vaderskant |
| coten |
met kooten (schapenbotjes) spelen, bikkelen, kinderspel |
| coter |
zie cot |
| cotiarius |
slijper |
| couche |
bed, sponde, bedstede |
| couchelaken |
een stof, speciaal voor broeken |
| coudée |
lengtemaat, el, ca.50 cm |
| coufin |
neef |
| coufinage |
neefschap |
| coulang |
onderdeel van een halssnoer |
| coulant |
zie coulang |
| couleeren |
wateren, plassen, stromen |
| coulpabel |
schuldig bevinden |
| coulte |
zie culcte |
| coupe feu |
brandgang, brandmuur |
| couperet |
valbijl, guillotine |
| coupure |
open doorgang in vestingwal |
| courier |
lopende bode, loper |
| courrage |
makelaardij |
| courtier |
makelaar |
| courtisaan |
hoveling |
| courtisane |
hofdame, ook een dure prostituee |
| courtois |
hoofs, heus, beleeft |
| courtosie |
beleefdheid |
| courtsen |
koortsen |
| cousien |
lederen of ijzeren beenbekleding |
| cousin, |
neef, zoon van oom of tante |
| cousine |
nicht, dochter van oom of tante |
| cousins par aliliance |
aangetrouwde neven en nichten |
| couster |
bouwgrond, akker |
| coutelas |
korte sabel |
| couter |
akker, veld, maar ook ploegschaar |
| coutergat |
landweg, weg uitsluitend bestemd voor toegang tot het bouwland |
| couturière |
naaister, modinette |
| couvent |
klooster |
| couvert |
deksel, overdek, omslag, bedekt, |
| couverture |
deksel |
| couvre feu |
avondklok |
| couvreur |
leidekker, dakdekker |
| Covordia |
Coevorden |
| coyeren |
wandelen, keuvelen |
| crabeil |
korbeel, kromstuk hout, vaak in spanten gebruikt |
| crabelaer |
betaalmiddel, ook de vierstuivers penning genoemd |
| crachoir |
kwispedoor, spuwbakje |
| crachte (uyt) |
als blijkt uit |
| craem |
kraam. bevalling |
| craemkerse |
kaars opgestoken voor goed herstel kraamvrouw |
| craemschenner |
hij die de huisvrede verstoort bij een kraamvrouw |
| craemvrouwe |
kraamvrouw |
| craenkint |
werkman die hand en spandienst verricht |
| cragen |
wurgen, vermoorden |
| cragge |
drijvend stuk laagveen |
| craghte....... (in) |
in gevolge ...... |
| crakebesie |
bosbes |
| cramer |
kleinhandelaar, marskramer |
| cramickbroot |
tarwebrood |
| crampon |
ijzeren punt |
| crancachtich |
sukkelen |
| crancbedde |
ziekbed |
| cranchuus |
leprozenhuis, ziekenhuis |
| cranck |
ziek |
| crancsienich |
bijna geheel blind |
| crappaudeel |
geschut |
| crappaudine |
edelsteen,paddesteen, versteende maaltand van de zeewolf |
| crastinus |
de volgende dag |
| crauwel |
vleeshaak, drietandige haak |
| creantie |
geloofbaarheid, geloofsbrief |
| creator(is) |
schepper, de Schepper |
| crécelle |
ratel, klepper |
| credensen |
kleine tafels of planken bij het altaar in een kerk, waarop het brood en de wijn voor de eucharistie worden geplaatst, ook dressoirs of wandtafels. |
| credentie |
geloofwaardig |
| credenzer |
kelner |
| credit |
neemt men voor waar aan (in een proces), geloof, inschuld (te innen vordering) |
| crediteren |
geloven, borgen, vertrouwen |
| crediteur |
schuldeiser, die aan een ander uitleent |
| creditum |
het verschuldigde, vordering |
| credo |
geloofsbelijdenis |
| crémaillère |
haal, hangijzer, heugel |
| cremiterium |
kerkhof, begraafplaats |
| crenge |
dood dier |
| crengen |
omkeren |
| creseme |
diocees |
| crevé |
dood, gecrepeerd |
| crève |
zie crevé |
| crevetse |
een in boogvorm gemetselde onderbouw, ook kreeft |
| cribrarius |
zevenmaker |
| crichoudere |
schout, |
| crieke |
pruim |
| criem |
zwaar misdrijf |
| crieme |
jonge zeug |
| crieren |
een publicatie doen afkondigen door de omroeper |
| crigieren |
zie; crieren |
| crijeren |
zie; crieren |
| crijt |
kreet, gil, schreeuw |
| crime capital |
halsmisdaad |
| crimen |
schuld, misdaad |
| crimen læsæ majestatis |
hoogste machtschending, gekwetste hoogheid |
| criminalis (causa) |
straf -(zaak) |
| crimineel |
dat den hals aangaat, waar de doodstraf opstaat |
| crimineel-proces |
zie hals-regt |
| crimineellijc |
lijfstraffelijk |
| crimineil |
die een zwaar misdrijf heeft begaan |
| criminele justicie |
zie bloedrecht, halsgerecht, recht van den hoogste straf |
| criminele sake |
een zaak die lijf en leden betreft |
| criminele-saak |
zie halszaak |
| crinoline |
hoepelrok |
| cripte |
verborgen ruimte, kelder gewelven |
| crisolijt |
edelsteen, |
| critice |
nauwkeurig |
| croche |
lange ijzeren tang, smidstang |
| crocque-mort |
lijkbezorger, aanspreker, lijkbidder, lijkdrager |
| crodewagen |
kruiwagen |
| croen |
zie crone |
| croix fléchée |
pijlkruis |
| crone |
klacht, aanklacht |
| croner |
hij die een klacht in rechte indient, klager |
| cronijk |
tijdboek, historie |
| cropelinc |
spekpannekoek |
| croque mort |
zie crocque-mort |
| croywagen |
kruiwagen |
| crucermarct |
jaarmarkt |
| crucis exaltatio |
kruis verheffing, 14 september |
| crudebroec |
met veel groene kruiden begroeid (ruw) terrein |
| crudeliteit |
wreedheid |
| crudenare |
handelaar in kruiden |
| crudenede |
kruidenvrouwtje |
| cruël |
wreed, hard |
| cruël |
wreed, hard |
| cruin |
kruin |
| crumenarius |
buidel - tassenmaker, zakkenmaker |
| crusoren |
wenteltrappen |
| cruutbedde |
groentenbed in een groentetuin |
| crux |
kruis |
| cry |
geschreeuw |
| crypte |
grafkelder |
| ctione praemunitus |
voorzien van de biecht en het Heilig Oliesel |
| cubbinge |
rietgedekte dak van boerderij en schuren |
| cubiculier |
kamerdienaar |
| cubiculum |
slaapkamer, soms ook slaapkamer |
| cucurbite |
pompoen |
| cuerbroeder |
gildebroeder |
| cuermede |
opbrengst van het bestehooft of cateil, het beste stuk uit de nalatenschap van een horige, keurmedige, door de heer krachtens zijn recht te kiezen |
| cuermietsliede |
personen die verplicht zijn tot coormiede, daaraan onderworpen |
| cui |
aan wie, waaraan |
| cuipery |
omkoperij |
| cuius |
van wie |
| cuius anima requiescat in pace |
zijn ziel ruste in vrede |
| cuius filia |
van wie een dochter is, wiens dochter |
| cuius loco y |
in wiens plaats |
| cuius loco tenuit |
wiens plaats werd ingenomen door |
| cuius locum tenuit |
wiens plaats werd ingenomen door |
| cuius vicem supplevit, cuius vices egit |
in wiens plaats optrad |
| cujus |
van wie |
| cul de basse fosse |
onderaardse kerker |
| culcitarius |
mantelmaker |
| culcitrarius |
stoffeerder, mantelmaker |
| culcte |
opgevulde matras, kussen etc. |
| culcte |
matras |
| cule |
achterwerk, kont, aars |
| culloos |
ontmand |
| culpabel |
schuldig, strafbaar |
| culpe(e)ren |
beschuldigen, betichten |
| cult |
afk. cultivateur, landbouwer |
| cultellarius |
messenmaker |
| cultellifex |
zie cultellarius |
| cultivateur |
landbouwer |
| cultivatrice |
landbouwster |
| cultiveeren |
bebouwen |
| cultor |
student, intellectueel |
| cum |
met, als, ofschoon, omdat |
| cum ab ill ustrissimo ac reverendissimo domino episcopo obtenta dispensatione in banis |
Met dispensatie in de roepen verkregen van de illustere en zeer eerwaarde heer bisschop |
| cum amicis |
met vrienden |
| cum annexis |
met bijbehoren, met wat er bij hoort |
| cum appartinentiis |
met toebehoren |
| cum approbatione |
met goedkeuring |
| cum consensu pastoris |
met toestemming van de pastoor |
| cum dispensatione |
met dispensatie, met vrijstelling |
| cum dispensatione impedimenti consanguinitatis |
Met vrijstelling van de huwelijksbeletsel door verwantschap |
| cum dispensatione in bannis |
met vrijstelling van de (drie) afroepen |
| cum dispensatione in banno |
met vrijstelling van één huwelijks -afkondiging |
| cum dispensatione in bannis |
met dispensatie in de roepen |
| cum dispensatione in uno banno |
met dispensatie in een roep |
| cum exore |
met zijn echtgenote |
| cum expensis |
met kosten |
| cum fundo et omnibus pertinentibus |
Met de grond en alles wat er toe behoord |
| cum liberis |
met zijn / haar kinderen |
| cum litteris et juribus |
met de brieven en rechten |
| cum matre |
met zijn / haar moeder, (bij vaderloze minderjarige) |
| cum mea licentia |
met mijn vergunning |
| cum missa |
met een mis |
| cum omnibus annexis |
met alle toebehoren |
| cum patre |
met zijn / haar vader (bij minderjarige) |
| cum pertinentiis |
met toebehoren |
| cum sociis |
met de zijnen |
| cum socio |
met zijn medestanders |
| cum suis |
met de zijnen |
| cum total(i) relaxatione |
met volledige vrijstelling |
| cum uxore |
met echtgeno(o)t(e), met zijn vrouw |
| cum vigiliius et exequiis |
met nachtwaken en uitvaart |
| cumulare |
ophopen |
| cumulatie van ambten, |
het gelijktijdig waarnemen van verscheidene betrekkingen en opstapeling van wedden voor één persoon |
| cumuleren |
samenvoegen van verschillende percelen of kavels bij een verkoop |
| cuochette |
klein rustbed, soms ook een kamerjas |
| cuparius |
kuiper, tonnenmaker |
| cupedinarius, |
koek -, banketbakker, kramer, winkelier |
| cupen |
kuip, ton, vat |
| cupendinarius |
zie cupedinarius |
| cupiditeit |
begeerlijkheid |
| cupifex |
koperslager, koperbewerker |
| cuprifex |
zie cupifex |
| curaillon |
zwartrok, paap |
| curanda |
pleegdochter, pupil |
| curandus |
pleegzoon, pupil |
| curare |
zorgen voor |
| curatele (in) |
onder de toezicht van een ander gesteld worden, als men in verloop van schulden geraakt |
| curateur |
toezichthouder, regeerder |
| curateur au mort |
aangesteld curator om de belangen van een zelfmoordenaar te verdedigen destijds was zelfmoord strafbaar |
| curateur au ventre |
curator door een familieraad benoemd om te waken over de belangen van het kind waarvan een vrouw groot gaat, bij het afsterven van haar echtgenoot |
| curateur van geabandonneerden sterfhuysen |
beheerder van de verlaten goederen |
| Curator |
proces -voogd, zaakgelastigde, degene die voor iemand met een wettige voogd of curator diens belang behartigt in een proces tegen die voogd of curator b.v. voor een getrouwde vrouw tegen haar man, verzorger, voogd, |
| curator ad actum divisionis |
beheerder van een te verdelen boedel, waarin minderjarige of handelingsonbekwame gerechtigd zijn |
| curator ventris |
curator over een ongeboren vrucht |
| curatus |
pastoor, hij die met de zielzorg is belast |
| cure |
pastoorsambt, ook pastorie, parochie |
| curé |
pastoor, paap |
| cureit |
zie curatus |
| curia |
zielzorg, hof |
| curicus |
zorgvuldig |
| curieus |
net, nauwkeurig |
| curriculum vitae |
levensloop |
| currus |
wagen, kar, bespannen wagen |
| cursor |
bode |
| curtius |
de korte |
| curuisilyk |
zorgvuldig, nauwkeurig |
| cuse |
knots |
| cussenblat |
kussenovertrek, meestal rijk versierd met borduursel |
| cussineel |
breukverband, opgevuld gaas voor op wond meestal gevuld met helende kruiden |
| custebod |
betalingsbod bij veiling |
| custeet |
eed van de hoofdpersoon en zijn eedhelpers om te bewijzen dat de aanklacht ongegrond is |
| custingbrief |
schuldbekentenis bij onroerend goed aankoop |
| custinge |
rente op een onroerend goed, betaling van een termijn van de koopsom, ook volgeed, boedeleed |
| custodie |
een kas, een koker, een gevangenis |
| custos |
een koster, toezichthouder, waker |
| custos camporum |
veldwachter |
| custos mercenarius |
gehuurde koster |
| custos ovium |
schapenhoeder, herder |
| custos porcorum |
varkenshoeder |
| custus |
zie custos |
| cut. |
zie cult. |
| Cutracum Cortracum |
Kortrijk |
| cuupsetel |
kakstoel, stoel met een verborgen gemak |
| cyfer |
getalteken, getal merk |
| cyrograaph |
zie:cedulen |
| cyrothecarius |
handschoenmaker |