| F |
|
|
|
| f. |
afk filia, fils, dochter, zoon |
| f. |
afk. folio, op het blad van het register |
| f. f. |
afk. firmlinge, vormelingen |
| f.l. |
afk. filia / filius legitima, wettelijk (erkende) zoon /dochter |
| f.r. |
afk. folio recto, op de voorzijde van het blad |
| f.v. |
afk. folio verso, op de achterkant van het blad |
| f'ijseltie en stamper |
vijzelpot met stamper |
| fa, |
afk. met boven de a een C, filia, meisje |
| fa. |
afk. huw. akte, Familienaam |
| fa. |
afk. filia, dochter, meisje |
| faal |
fout, gebrek |
| faalgrepen |
misstappen |
| faam |
gerucht |
| faas |
dwarsbalk |
| faasgewijs |
figuren staan naast elkaar |
| fabel |
verhaal over dieren waarin een levensles is opgenomen |
| fabele |
een klucht |
| faber |
smid |
| faber armorum |
wapensmid |
| faber cupri |
kopersmid |
| faber ferramentarius |
hoefsmid |
| faber ferrarius |
smid |
| faber grossarius |
grof ijzersmid |
| faber laminarius |
blikslager |
| faber lignarius |
timmerman, meubelmaker |
| fabrica ecclesiae |
kerkfabriek, de kas voor de bouw, versiering of herstellen van een kerkgebouw |
| fabricateur |
vervalser |
| fabricator ligneorum cal icorum |
fabrikant van houten bekers |
| fabriceren |
versieren, verdichten, timmeren |
| fabriek |
bouw - en onderhoudsdienst |
| fabriekmeester |
stadsbouwmeester |
| fabrijc |
kerkfabriek, de kas voor de bouw, versiering of herstellen van een kerkgebouw |
| fabrijckmeester |
zie fabriekmeester |
| fabrijk |
bouwmeester, roi-meester ?, opzichter |
| fabrike |
werkplaats |
| fabritius |
smid |
| fabuleus |
beuzelachtig |
| fabuliste |
fabeldichter |
| faceneren |
betoveren |
| facete |
boertig |
| facetieux |
boertig, boerachtig, geneugelijk? |
| facie ecclesiae |
ten overstaan van de kerk |
| facifer |
fakkeldrager |
| facil |
ligt |
| faciliteit |
lichtigheid?, tegemoetkoming |
| faciliteren |
het werk verlichten, gemakkelijker maken |
| facillemt |
afk. Facilleme? |
| facit |
maakt, is. (bij rekenen, is totaal) |
| facit |
het slot van de rekening, maakt, doet, bedraagt samen |
| facit (1590) |
hij heeft dit gemaakt in (1590) |
| facit in capitaell |
in totaal |
| factas |
afkomstig van |
| facteur |
die de zaken van een ander drijft, bewindhebber, ook de maker van iets |
| factie |
het samenrotting ( samenscholen), kliek, agerende groep, meute |
| factieus |
oproerig |
| factionnaire |
schildwacht |
| factis tribus (consuetis) proclamationibus |
na de drie (gebruikelijke) huwelijksafkondigingen |
| factis tribus bannis proclamationibus |
na de drie huwelijksafkondigingen |
| facto |
dood, de daad |
| factoor |
agent van buitenlands handelshuis, ook tussenpersoon, zaakgelastigde |
| factor cordarum |
koordendraaier |
| factum |
pamflet, voorval gebeurtenis, geschrift waarop het verschil van mening is beschreven en waarop de aanspraak steunt |
| factus est dominus |
1e zondag na Drievuldigheid |
| faculteit |
faculteit, vermogen, vermogendheid, macht om iets te doen of te laten |
| facunde |
welsprekendheid |
| faeantjer |
veenboer |
| faelge |
gebrek, nederlaag lijden |
| faelge |
sluier, mantel |
| faelgeren |
in gebreken blijven, niet nakomen ook gebrek, feil, fout |
| faelgiert |
vals |
| faendrich |
vaandrig, militaire rang |
| faerge |
spelt of rogge |
| faesche |
rechter schuinbalk in de heraldiek |
| fagerijn |
voddenhandelaar, handelaar in tweedehands goederen |
| fagoot |
takkenbos |
| faict |
een werk of daad |
| faïencerie |
aardewerkfabriek |
| faïencier |
plateelbakker |
| failgieren |
missen |
| failleren |
in gebreke blijven |
| faire les foins |
hooien |
| faiseur |
oplichter |
| faist |
afk. faisant, doende |
| fakkel |
heraldiekteken, brandende toorts |
| fakken |
verwerven, pakken, grijpen |
| falcarius |
sikkelsmid, handelaar in sikkels
ook magere Hein, man met de zeis |
| Falchenberg |
Oud - Valkenburg |
| falcidia portio |
het vierendeel van de erfenis dat de erfgenaam vermag af te trekken die met al te veel legaten bezwaard is |
| falcidie |
afkorting, afsnijding |
| falcoburgensis |
van Valkenburg |
| falconarius |
valkenier |
| fali |
hoofddoek, ook een damesmantel |
| faliant |
in gebreke blijvend persoon |
| falie |
sluier, mantel |
| falievanten |
dijk of wal afschuinen |
| falivouwen |
mooipraten |
| faljeren |
missen, gebreken |
| fallacie |
bedrog |
| fallant |
hij die niet voor de rechter verschijnt na oproep |
| fallatie |
valsheid, bedrieglijkheid |
| falsaris |
een bedrieger, die valse instrumenten maakt |
| faluyrt |
waard zijn |
| faly, falie |
hoofddoek,
ook een damesmantel |
| fame |
gerucht, openbaar gerucht |
| fameeren |
beschuldigd door een gerucht |
| famella |
dienstmeisje |
| famellus |
knecht, bediende |
| fameus |
berucht, bekent, ruchtbaar |
| fameus libel |
een faamrovend geschrift |
| familia |
alle personen die in een huis woonden, ook het dienstpersoneel,
later voor alleen de gezinsleden |
| familia defuncta |
uitgestorven familie |
| familiaria |
bezittingen van (de)een familie |
| familie |
de engste levensgemeenschap.
dus vader, moeder en de kinderen |
| familietrek |
gelijkenis van familieleden onder elkaar, ook figuurlijk |
| famula |
dienstmaagd, dienstmeisje |
| famulus |
knecht, bediende, schildknaap
ook leerling, hulp, bediende |
| fänger |
gerechtsdienaar |
| fant |
visverkoper langs de deur |
| fant |
landloper, |
| fantasie |
inbeelding, eigenzinnigheid |
| fantassin |
infanterist, voetknecht |
| fantastijk |
eigenzinnig, bijzinnig, vies, zwaarmoedig |
| fantin |
landloopster |
| farcher |
varkenshandelaar |
| fardeel |
baal, pak, doos |
| fardegalijn |
hoepel voor in een ruimvallende damesrok |
| fardegardijn |
zie fardegalijn |
| fariseus |
huichelaar. |
| farmiljoen |
vermiljoen |
| farteglijn |
hoepel voor in een ruimvallende damesrok |
| fartor |
worstmaker |
| fasceel |
takkenbos |
| fasceelhout |
per bundel verkocht brandhout |
| fasces |
heraldiekteken, bundelbijl |
| fastelabend |
vasten avond |
| fastidie |
walging, zadheid? dronkenschap? |
| fastidiëren |
walgen, zad maken? |
| fastnacht, |
6e zondag voor Pasen |
| fastnachtsonntag |
zie fastnacht |
| fatalia |
de tijd binnen de welke men moet appelleren |
| fatalien |
ding-dagen, pleit-dagen |
| fatigatie |
vermoeiing |
| fatige |
vermoeidheid |
| fatigeren |
vermoeien |
| fatsoen |
alle voorwerpen die een vorm hebben en door mensen zijn gemaakt, ook gestalte, vorm, gedaante |
| fatum |
noodlot, nooddwang |
| fatuus |
onnozel |
| fauceren |
vervalsen |
| Faucheuse (la) |
magere Hein, de Dood |
| fauconnier |
valkenier |
| faudet |
toonbank |
| faulte |
in gebreken blijven, niet nakomen, ook gebrek, feil, fout |
| fauteur |
gunstdrager, een medepleger |
| fautsoen |
degen, ook een verboden wapen |
| faux serment |
meineed |
| faveren |
begunstigen, gunstig zijn |
| faveur |
gunste |
| favorabel |
gunstig |
| favorable recommandatie |
brieven van |
| favorijt |
gunsteling |
| fax |
hoofdhaar |
| fb |
afk. fébrier, februari |
| fe |
afk. fe, feu, wijlen |
| fe |
afk. faire, het doen, handeling, daad, uitvoering |
| fearman |
veerman op een overzetveer |
| feber (witte) |
witte koorts |
| febres (witte) |
zie feber (witte) |
| febri |
door koorts |
| febri aestuanti |
door een gloeiende koorts |
| febri calida |
door een hete koorts |
| febri frigida |
door koude koorts |
| febri maligna |
door een kwaadaardige koorts |
| febri putridus |
door koorts uitgeput |
| febri vehementi |
door hoge koorts |
| februarii |
van februari |
| februarius |
februari |
| fechner |
bonthandelaar |
| fechter |
krijgsman, soldaat |
| feci |
ik heb gemaakt |
| fecit |
heeft gemaakt |
| feestedag |
feestdag |
| feestelijckheit |
plechtigheid |
| feestelike |
op een plechtige of feestelijke wijze |
| feierheit |
trots, hoogmoedig |
| feil |
grove katoenen doek, dweil |
| feinen |
veinzen |
| feitelike |
op een gewelddadige wijze |
| feiteur |
misdadiger |
| fel |
wreed, onmeedogend, kwaadaardig, boosaardig |
| feld maréchal |
veldmaarschalk |
| feld maréchaux |
zie feld maréchal |
| felgenhauer |
wagenmaker |
| felheit |
wreedheid, verdorvenheid, laagheid |
| feliciteit |
welvaart, voorspoed, geluk |
| fellwerkbereiter |
bontwerker |
| felonie |
ontrouwe, of smaadheid, (iets smadelijks)? |
| félonie |
trouwbreuk van de vazal |
| felp |
flueelstof |
| felthoen |
patrijs, veldhoen |
| femele |
vrouw |
| femella |
vrouwelijk |
| femenijn |
wijflijk, vrouwelijke |
| femina |
vrouw |
| femini generis |
van het vrouwelijke geslacht |
| femini sexus |
zie femini generis |
| feminus |
vrouwelijk, van een vrouw |
| femme |
echtgenote, vrouw |
| femme de chambre |
kamermeisje |
| femmele |
vrouw |
| fenaison |
het hooien, hooioogst |
| fenecol |
venkel |
| Fenesy |
Venetië |
| fenijn |
vergift, doodspijs |
| fenil |
hooizolder |
| feniseca |
maaier |
| fenynig |
vergiftigd |
| feodaal |
zie feudaal |
| feodaal goed |
een stuk land of onroerend goed tegen bepaalde voorwaarden aan zijn leenman opgedragen |
| feodum |
zie feudum |
| fer forgé |
smeedijzer |
| ferblantier |
blikslager |
| fere |
bijna |
| feretrum |
lijkbaar |
| fergon |
zie fourgon |
| feria |
dag |
| feria penutima |
voorlaatste dag |
| feria prima |
zondag |
| feria quarta |
woensdag |
| feria quinta |
donderdag |
| feria secunda |
maandag |
| feria sexta |
vrijdag |
| feria tertia |
dinsdag |
| feria ultima |
de laatste dag |
| ferie |
lijst of boek van bij de rechtbank aanhangige zaken |
| ferie |
fee, ook rusttijd |
| ferien |
vierdagen, verlofdagen |
| ferijnen |
met een beitel frijnen van natuursteen |
| ferm |
afk.fermier, boer(in), landbouwer, veehouder |
| fermenteit |
recht (cijns) geheven op granen waarvan gegiste dranken werden bereid |
| fermette |
boerderijtje, keuterboerderij |
| fermier |
landbouwer, veehouder |
| fermier en location |
pachter |
| fermière |
boerin |
| ferpel. |
bedrog, arglist,kwader trouw |
| ferrarius |
ijzer |
| ferrarius faber |
smid |
| ferreur |
paardensmid |
| ferronnier |
siersmid |
| fertegaal |
hoepelrok |
| fertijl |
vruchtbaar |
| ferting |
kleine zilveren munt |
| fervrier |
februari |
| ferwielen |
fluwelen, fluweel |
| festeren |
beleefdelijk onthalen |
| festinatie |
verhaasting |
| festo sancti N. (in) |
op het feest van de heilige N. |
| fetus |
kind, nakomelingen |
| feu |
wijlen, de overledene....., zaliger,ook brandstapel |
| feudaal |
leengoed, leenroerig |
| feudale goeden |
leenroerige goederen |
| feudataire |
leenman |
| feudum |
feodaliteit, leenstelsel |
| feuermäuerkehrer |
schoorsteenveger |
| feutrine |
wolvilt |
| feux |
zie feu |
| fever |
koorts |
| février |
februari |
| fexeren |
kwellen, plagen |
| feye |
fee |
| feyten |
inhoudende het geen men betonen, of bewijzen wil |
| fiancé, fiancée |
verloofde, aanstaande |
| fiasque |
strofles voor wijn, mandfles, buikfles |
| fiat |
het geschied alzo, het is goed, goedkeuring |
| fibula |
zie fibule |
| fibulator |
loodgieter |
| fibule |
kledinggesp, kledingspeld, sluitspeld, doekspeld |
| ficelle |
klein stokbrood |
| fiche |
beschrijving, gegevens, register, ook spie, pen, ook van been gemaakte (waarde)plaatjes voor bij het kaartspel |
| fichu |
sjaal, hoofddoek, halsdoek |
| fictie |
versiering? verdichtsel, verzinsel |
| fideï-commis(sum) |
erfstelling over de hand, dit is erfmaking waarbij erfgenaam de erfenis moet bewaren en aan een derde moet overdragen. ook goed dat niet verkocht mag worden maar in een familie moet blijven |
| fideicommis |
erfbeveling, erfbetrouwing, erflating over de hand |
| fideicommissaire registratie boeck |
boek met vermelding van op een fideï-commis betrekking hebbend goed of zaak. |
| fideicommissarius |
erfgenaam met last van overgifte, eigendomsoverdracht, gerechtelijke overdracht van een onroerend goed. Inlevering of overhandiging van een geschreven stuk aan een ambtenaar. |
| fideicommissum |
testamentaire beschikking, waarbij een vertrouwde persoon, die voor de wet optreed als erfgenaam, opdracht geeft een zeker legaat uit te betalen aan iemand die wettelijk niet als erfgenaam kan worden aangewezen; de erfgenaam heeft het vruchtgebruik maar moet zo nodig het terug geven aan de eigenaar |
| fidejussio |
borgstelling, schriftelijke borgstelling |
| fidejussor |
borg,ook de peet die zich borg stelde voor een goede (christelijke opvoeding) van de jonggeborene |
| fidejussor |
borg |
| fidel |
getrouw |
| fidelio |
trouw |
| fidicen |
speelman |
| fiducie |
betrouwing, vertrouwen in een goede afloop of in de degelijkheid van iets of iemand |
| fief |
leen, leengoed, domein, terrein |
| fiel |
gal van dieren |
| fielterij |
schelmerij |
| fier |
nobel, waardig, hoogstaand, ook bloeiend, fris |
| fière |
zie fier |
| fieren |
trots, hoogmoedig |
| fiertel |
zie fiertre |
| fiertere |
zie fiertre |
| fiertre |
lijkkist, doodkist |
| fiever |
koorts |
| fifelear |
fluitist |
| fifille |
dochtertje |
| fifre |
bespeler van een dwarsfluit |
| figaro |
barbier, kapper |
| figlerius |
pottenbakker, tegelbakker |
| figulus |
pottenbakker,
ook kachelmaker |
| fijfel |
kleine dwarsfluit |
| fijfelaar |
fluitist |
| fijl |
zie feil |
| fijlebaart |
snotneus |
| fijnolie |
olijfolie |
| fijnre |
betaalmeester voor de renten van lijfrenten |
| fijnsmid |
kopersmid |
| fikkere |
middelvinger |
| fil |
zo afk. Filius, zoon |
| filatio |
bloedverwantschap in neerdalende rechte lijn, afstamming in de eerste graat, kindschap |
| filet |
draadje |
| filetgout |
gouddraad |
| fileur |
spinner, spinster |
| fileuse |
zie fileur |
| filia |
dochter |
| filia devota |
religieuze, non |
| filia fratris |
nicht, dochter van broer |
| filia innupta |
ongehuwde dochter |
| filia legitima |
wettige dochter uit een voor de kerk gesloten huwelijk geboren |
| filia redicta |
nagelaten dochter |
| filiabus |
dochters |
| filiæ |
dochters, van de dochters |
| filialis |
hulpkapel, hulpkerk |
| filiarum |
van de dochters |
| filiaster |
stiefkind, stiefzoon, (na de 14 eeuw) ook schoonzoon |
| filiastistri |
stiefkinderen, schoonkinderen |
| filiatie |
familie verwantschap, afstamming |
| filiation |
afstamming in de eerste graad, in rechte lijn, verwantschap |
| filiationprobe |
afstammingsbewijs |
| filicarius |
steenzetter, stratenmaker |
| filigraanwerker |
goud en / of zilversmid |
| filii |
van de zoon, de zonen |
| filiola |
dochtertje |
| filiolus |
zoontje, doopkind, peetzoon |
| filitrix |
spinster |
| filius |
zoon, |
| filius legitimus |
wettig, zoon uit een voor de kerk gesloten huwelijk geboren |
| filius natu maximus |
de oudste zoon |
| filius natu minimus |
de jongste zoon |
| filius naturalis |
buitenechtelijke zoon, van mindere afkomst, van lagere stand |
| filius unicus |
enige zoon |
| fillasse |
grof meisje |
| fille |
dochter |
| fille mère |
ongehuwde moeder |
| filleul |
petekind |
| filleule |
zie filleul |
| fils |
zoon, nakomelingen |
| fils de France (les) |
de prinsen uit het Franse koningshuis |
| fin |
dood |
| finalijk |
eindelijk, glad af |
| financie |
opnemen van geld, vaak tegen woekerrente |
| fine en effecte (ten) |
met het doel |
| fineerder |
goud en zilverbewerker (maakt de plaat zuiver en dunner) |
| fineersel |
fijn (klein) bont |
| finen |
zuiveren van goud en zilver |
| finesse |
vond (verzinsel), loosheid, lift, praktijk om iets uit te voeren |
| fingeren |
versieren, bootsen? |
| fingieren |
versieren |
| finis |
einde |
| firmarius |
landbouwer |
| firmeren |
vestigen, gestadigen (voortduring) |
| firmerie |
ziekenhuis |
| firmlinge |
vormelingen |
| fiscaal |
graaflijkheids, of de lands schatbewaarder, verzorger |
| fiscalis |
behorende tot de fiscus |
| fisce |
lands schatkist |
| fiscus |
Merovingische / Karolingische bestuurs-eenheid, belastingdienst |
| fisiker |
heelmeester |
| fistulator |
fluitspeler, (stads)muzikant |
| fitsen |
scharnieren |
| fix |
sterk, krachtig |
| fl |
afk. florin, florijn, gulden |
| fl, flor |
afk. floréal, maand van de bloei |
| flabbe |
betaalmiddel, 1 flabbe = 4 stuivers, ook oorveeg, vuistslag |
| flabvisser |
haalt de begroeiing uit de grachten en sloten |
| flaconnier |
flessenmaker |
| flagellation |
geseling |
| flageller |
geselen |
| flanckaert |
jas van krijgslieden |
| Flandorum |
Brugge |
| flaptafel |
zie hangoortafel |
| flaschouwer |
vleeshouwer |
| flassaerge |
wollen kleed, paardendeken |
| flator |
ijzersmelter |
| flatteren |
pluimstrijken, vleien smeken |
| fléau |
plaag, ramp,ook dorsvlegel |
| flebotomarius |
aderlater |
| fledercijn |
jicht |
| fleer |
kaakslag |
| flenni |
flanel |
| flep |
driehoekige hoofddoek |
| fleppen |
drinken |
| fleresijn |
jicht |
| fles |
inhoudsmaat voor wijn, 1 fles = ca.0,8 ltr. ook Amsterdamse fles = ca. 0,88 ltr. of 44 fles in een anker |
| fleschouwaer |
vleeshouwer |
| fleur de lijs |
heraldiekteken, lelie |
| fleuret |
zie floret |
| fleurons |
heraldiekteken, gestileerde aardbei-bladeren |
| fleysker |
vleeshouwer |
| flikkerslagen |
bliksemflitsen |
| flikkersout |
salpeter |
| flint |
vuursteen |
| flockeflere |
flikflooien |
| floers |
doorzichtige zwarte stof van wol of zijde, velours |
| flor |
afk. floréal, maand van de bloei |
| florèal |
april |
| floreen |
belasting op grond, ook verponding genoemd |
| floreenplichtige |
degene die op grond van het bezit van een zgn. schotschietende hoeve (in Friesland) verplicht was tot het betalen van de floreenbelasting |
| florenus |
gulden |
| floreren |
bloeien, welvarende zijn |
| floret |
Schermdegen, ook zijdegaren |
| florijn |
muntsoort, waarde gelijk aan 28 stuivers |
| flouflute |
zie flute |
| flouwiellen |
fluwelen |
| fluctuëren |
zwerven, zwalpen (rondzwerven), sukkelen |
| flucx |
terstond |
| fluim |
slijm |
| flume |
rivier |
| flute |
penis, piemel, mannelijk lid |
| fluwijn, |
marterbont |
| fluwine |
kussensloop |
| fluxu sanguinis |
door een bloeding |
| fme |
afk. femme, vrouw |
| Fn. |
afk. op huw. akte, familienaam |
| fo |
afk. folio, blad, folio |
| fobaert |
nar |
| focaria |
keukenmeid, vrouw van een soldaat, ook concubine |
| focarie |
bijzit van een geestelijke |
| focariste |
geestelijk die in concubinaat leeft |
| foderator |
lakenarbeider, sergeant belast met de kleding |
| foelge |
geslagen metaalfolie |
| foelgeslager |
goud- of zilverbladfolie maker |
| foemella |
vrouw |
| foeniseca |
maaier |
| foerneuijsen |
kookplaats |
| foetus |
kind, nageslacht, nakomelingschap, ook ongeboren kind |
| foezel |
ongezuiverd product |
| foin |
hooi |
| fokker |
rijkaard, in de zin van gierig iemand |
| fokker |
veefokker |
| fol appel (t' ) |
kwalijk en ten onrechte beroepen |
| folen |
stoten, stompen, ook wel dollen |
| foleren |
mishandelen |
| folie, |
lustslot, buitenplaats |
| foliet |
blad van boek |
| folije |
malligheid, gekheid, malle streek |
| folio |
blad, op het blad van het register, in |
| folio recto |
op de voorzijde van het papier |
| folium |
blad van een boek, |
| folle |
krankzinnige |
| foly |
een blad |
| folye |
zotheid |
| foncé |
bruin, zwart, donker |
| fond de robe |
onderjurk |
| fonderie |
gieterij |
| fondeur |
gieter, smelter |
| fondrière |
moerassige grond |
| fonte |
gietijzer, ook een doopvont |
| fonteinstoop |
waterkan of kruik |
| fooye |
reisweg |
| foraneus |
wonend buiten de wallen, vreemdeling in een stad |
| forçat |
dwangarbeider |
| force |
geweld, macht |
| forceren |
bemachtigen, verkrachten, overweldigen |
| fore |
markt |
| foreel |
foedraal |
| forestarius |
boswachter |
| forestier |
zie forestarius |
| forêt |
dakstoel voor b.v. Angelusklok, ook woud, groot bos |
| foretteren |
jagen op konijnen met fretten |
| forfeit |
geldboete, geldstraf, ook onroerend goed |
| forge |
smidse, smederij, werkplaats, schuur, winkel voor zelfgemaakte werkstukken |
| forge de serrurier |
slotenmakerij |
| forgeron |
smid |
| forgeur |
zie forgeron |
| forma pauperis |
voor armen gratis |
| formaliseren |
tegen aankanten, tegen kanten, opmaken |
| formaliteit |
gedaante, gestalte, aanstelling |
| formente |
meelbrij |
| formulier |
voorschrift, leest |
| formulierboek |
formulier in boekvorm, voorbeeldenboek bij notarisen, terminologie |
| fornacarius |
kachelsmid |
| forneise |
fornuis, oven |
| fornicateur |
hoereerder, ontuchtige, overspelige |
| fornicatie |
hoerderij, smuikmin, ontucht |
| fornicatio |
alle (verboden) buitenechtelijk geslachtsverkeer, overspel |
| fornicatrice |
zie fornicateur |
| forqueten |
vorken |
| fort |
zakkendrager |
| fortasse |
misschien |
| forteresse |
gevangenis, ook versterk kasteel, vesting |
| fortificatie |
sterk maken |
| fortificeren |
versterken |
| fortifieren |
versterken |
| fortsier |
kist met ijzeren beslag |
| fortunelose |
berooid, straatarm |
| fortuyne |
geluk, kans, avontuur |
| forum |
markt |
| fossa |
gracht, kuil, graf |
| fossarius |
doodgraver, boerenknecht |
| fosse |
ondergrondse kerker |
| fossé |
sloot, greppel, slotgracht |
| fosse d'aisances |
beerput |
| fosseit |
gracht |
| fossoyeur |
doodgraver, grafdelver |
| fouet |
zweep, roede |
| fouetter |
geselen |
| fouine |
hooivork |
| foulard |
halsdoek, hoofddoek |
| fourgon |
reiswagen |
| fourieren |
onderdak verschaffen |
| fourneren |
verschaffen, opbrengen, overbrengen |
| fournil |
bakhuis |
| fournissement |
lijst van alle ingeleverde stukken |
| fournneys |
fornuis, oven |
| fourreur |
bontwerker |
| fourrier |
kwartiermaker |
| foveren |
koesteren, toegedaan zijn, ophouden aanhangen |
| foyer |
stookplaats |
| fr, frim |
afk. frimaire, maand van de slacht |
| fra. |
afk.frater, broeder, geestelijke in een lagere orde |
| fragijl |
broos |
| fragner |
kruidenier |
| fraise, |
geplooide halskraag |
| franc maçon |
vrijmetselaar |
| franc or |
goudfrank |
| francaert |
zie franckaert |
| francijn |
perkament |
| franckaert |
graanmaat, 1 franckaert = 152 ltr. |
| francus |
vrij van zegelrecht, vrijgesteld |
| francus scabinus |
vrijschepen, lid van het heemgericht. rechtbank ! die buiten de openbare macht om vonnissen uitsprak en ten uitvoer bracht. (om tegenstanders te elimineren) |
| franke |
zilveren munt |
| frater |
broer, broeder, tweeling broer |
| frater germanus |
halfbroer, tweelingbroer |
| frater patruelis |
zoon van een broer |
| frater predicator |
predikheer, Dominicaan |
| frater uterinus |
halfbroer |
| fraternitas |
broederschap |
| fratres consanguini (eus) |
halfbroers, broers met de zelfde moeder maar van een andere vader |
| fratres dormientes |
de zeven slapende broeders, 27 juni,
ook 10 juli aangegeven |
| fratres gemelli |
tweelingbroers |
| fratres germani |
tweelingbroers |
| fratria |
broederschap, gilde |
| fratria filia |
nicht |
| fratris |
voor de broers |
| fraude |
bedrog, arglist |
| frauentag |
Maria geboorte, 8 september |
| fre |
afk. frère, broer |
| freidsem |
vallende ziekte, epilepsie |
| freit |
steunbeer, schoormuur tegen buitengevel |
| freitag ( de stiile oder gute) |
Goede of Stille vrijdag, vrijdag voor Pasen |
| fremineur |
minderbroeder |
| fremtmeester |
gildenmeester afkomstig van een andere plaats of streek |
| frenarius |
riemenmaker |
| frenesie |
krankzinnigheid |
| frenesye |
razernij |
| frenetike |
krankzinnige |
| frequenteren |
bewandelen, doorwandelen, bij wonen |
| fret |
een boor, hiermee kunnen geboorde gaten rechthoekig worden gemaakt door middel van tandjes aan de boorsteel |
| fret |
rente, interest, |
| fretoen |
inhoudsmaat van vloeistoffen |
| friand |
lekker |
| friandyse |
lekkernij |
| friche |
braak liggend land |
| frieel |
Biezen mand |
| frijnen |
evenwijdige groeven aanbrengen in b.v. Steen |
| frimaire |
november |
| fringen |
met franje afwerken of versieren |
| frioen |
vink |
| Frise |
Friesland |
| frisschaert |
jonggezel, jonkman, jongeman |
| frit |
grondstof voor het maken van glas |
| friten |
roosteren, braden, |
| frivoil |
beuzelachtig, leurachtig, slecht |
| frivool |
ongeldig, ook ijdel |
| froc |
bovenkleding van een man of vrouw, ook monnikspij |
| froedmoeder |
vroedvrouw |
| froenen |
zie: vronen |
| from |
vroom |
| from |
afk. froment, tarwe |
| fronarbeiter |
arbeider in vroondienst, in herendienst, in leendienst |
| fronbauer |
boer wonend op vroonland, leendienstplichtige |
| fronfrei |
vrij van vroondienst, vrij van herendienst |
| fronfuhre |
vervoer in herendienst, fronpflichtig tot vroondienst verplicht, herendienstplichtig |
| fronton |
geveldriehoek |
| frs. |
afk. fraters, broeders |
| fructidor |
augustus |
| fructifieren |
vruchten voortbrengen |
| fructuëux |
vruchtbaar |
| fruitier |
kaasmaker |
| frumentarius |
graanhandelaar |
| frumwerker |
dagloner |
| fruste |
te vergeefs |
| frusteren |
vruchteloos maken, benemen |
| frustreren |
bedriegen |
| fruwiel |
fluweel |
| frygische muts |
heraldiekteken, vrijheidshoed, rode jacobijnenmuts tijdens Franse revolutie |
| fs. |
afk. filius, zoon |
| ft |
afk. fait, feit, gebeurtenis, voorval |
| ft, fruc |
afk. fructior, maand van de vruchten |
| fuederyng |
voering |
| fueëren |
een gelofte doen |
| fuere, |
zij zijn geweest, zij waren |
| fuge |
vlucht |
| fugeren |
vluchten, vlieden |
| fugieren |
vluchten, wegdoen |
| fugitief |
zie fugitijff |
| fugitijf |
zie fugitijff |
| fugitijff |
voortvluchtig, failliet, bankroet |
| fuik |
Vistuig, ook vrouwelijk geslachtsorgaan, |
| fuit |
hij is geweest, hij is genoemd |
| fuit … annis |
hij was … jaar oud |
| fuite |
inhoudsmaat, 1 fuite = 5 kan, = 7 tot 10 ltr. |
| fullo |
lakenvoler, hoedenvolder |
| fulmine tactus |
getroffen door de bliksem |
| fulmineren |
bliksemen, razen, woeden, uitbulderen |
| fulnarius |
touwslager |
| fulpe |
fluweel |
| fumiste |
kachelsmid, schoorsteenveger |
| fun |
schelm |
| funambulesque |
koorddansers |
| functie |
ambt, bediening |
| fundamentenboek |
boekje met de beginselen van de christelijke leer door Menno Simons |
| fundatio |
stichting |
| fundavit anniversarium |
stichtte een jaargetijde |
| fundavit anniversarium pro requi animae suae |
stichtte een jaargetijde voor de rust van zijn ziel. (instellen van een jaarlijkse herdenking van een overledene) |
| funeralia |
begrafenis, lijk plechtigheid |
| funifex |
zeilmaker |
| funs |
vies, vies uitziende |
| furieux |
dul, razende woedend |
| furijn |
vurenhout |
| furnarius |
kachelsmid |
| furneren |
verschaffen, opbrengen |
| furnieren |
processtukken in procesdossier doen |
| furnissemente |
uitvoering van een vonnis |
| furset |
zacht als zijde |
| fusiek |
geweer |
| fusil |
schutter |
| fusor aurichalci |
geelgieter |
| fusor campanarum |
klokkengieter |
| fusor pottorum |
tingieter |
| fusor typorum |
lettergieter |
| fussenvellen |
vossenvellen |
| fustein |
bombazijn, een grove wollen stof uit boomwol |
| fustigatie |
gegeseld |
| fustigieren |
geselen |
| fy |
foei |